Oscar Wilde’ın The Picture of Dorian Gray Eserinin Üç Türkçe Çevirisinin Karşılaştırmalı Analizi

Abstract

ABSTRACT The Picture of Dorian Gray, the first and only novel of Oscar Wilde, is considered as one of the greatest works in English Literature. For this reason, it has great significance to examine the Turkish translations of The Picture of Dorian Gray in order to comprehend how it was transferred into the Turkish language and perceived by the target audience. In this thesis, three different translations of this novel produced in three different periods of time are analyzed by Katharina Reiss’ translation criticism model being taken as the framework of the study and the translation strategies model suggested by Vinay and Darbelnet is used as a basis for the examination of the relevant literary translations. In conclusion, one can understand that the translators used different translation strategies from one example to another by depending upon different factors, the preferred strategies changed over time based on different variables and the contributions of the strategies to the establishment of source- or target-oriented translations could be observed clearly.

Keywords: Oscar Wilde; The Picture of Dorian Gray; translation criticism; Katharina Reiss; Vinay and Darbelnet; translation strategies; literary translation; source- or target-oriented translation.

ÖZ (ABSTRACT IN TURKISH) Oscar Wilde’ın ilk ve tek romanı, The Picture of Dorian Gray, İngiliz Edebiyatı’ndaki en muhteşem eserlerden biri olarak düşünülmektedir. Bu sebeple, The Picture of Dorian Gray’ in Türkçeye nasıl aktarıldığını ve hedef kitle tarafından nasıl algılandığını anlamak için onun Türkçe çevirilerini incelemek oldukça önem taşımaktadır. Bu tezde, romanın üç farklı dönemde yapılan üç farklı çevirisi, Katharina Reiss’ın çeviri eleştirisi modeli temel alınarak analiz edilmektedir ve ilgili edebi çevirilerin incelemesi için, Vinay ve Darbelnet’in ortaya koyduğu çeviri stratejileri temel olarak kullanılmaktadır. Sonuç olarak, çevirmenlerin bir örnekten diğerine farklı faktörlere bağlı olarak farklı çeviri stratejileri kullandığı, tercih edilen stratejilerin zamanla farklı değişkenlere bağlı olarak değiştiği anlaşılabilmektedir ve stratejilerin kaynak ya da hedef odaklı çevirilerin oluşmasına olan katkıları açık bir biçimde gözlemlenebilmiştir.