Latıfu'r- Ramzi Ve'l İşârâti İla Habâyâ Zevâyâ Husnu 'L- İşârâ

Abstract

Muhammed Ali b. Muhammed Allan el Sıddîkî el Mekkî (ö. 1057 H.) tarafından telif edilmiş bir el yazması olup kendisine ait “Nazmu Husni el İbare” adlı manzum bir eserin şerhidir. Bu eserde Ebu el Kasım b. Ebi Bekr el Leysî el Samarkandî’nin “Metnu el Samarkandî fî el İstiarat” adlı eserini nazmetmiştir. İbn Allan el Sıddîkî bu el yazmasında beyan ilminde istiareler konusunu eski alimlerin üslubuyla ele almıştır. Her kelimeyi açıklayarak etimolojik kökenine döndüren müellif gerekli olduğunda bunu kanıtlarla desteklemiştir. Müellif, bu kitabı yazmasına neden olan etkenlerden ve Samarkandî’nin istiareler ile ilgili metnini nazmetmesinin nedenlerinden söz ettiği bir giriş kaleme almış, kitabını üç bölüme ayırmıştır. Birinci Bölümde müfret ve mürekkep mecaz türlerini, camit ve müştak olarak müstearı ve bu iki türden türeyen istiareleri açıklamıştır. Aynı şekilde his ya da akılda gerçekleşen müstear leh konusunu şerh etmiş, ayrıca mecazın karinesi konusunda uzun uzun açıklamalar yapmıştır. İkinci Bölümde kinayeli istiarenin anlamını açıklayarak alimlerin müşebbeh konusundaki görüş ayrılıklarına değinmiştir. Bunun kinayeli istiare durumunda ilgili lafız ile zikredilmesinin şart olup olmadığı sorusuna cevap vermiştir. Üçüncü Bölümde kinayeli istiarenin karinesini şerh ederek Selef, Sekkakî ve Zemahşerî akımından söz ettikten sonra kinayelinin karinesi konusunda seçilen akımı tercih etmiştir. Son olarak kendi simini ve soyunu açıklayarak tefsir ve hadis ilimleriyle meşgul olduğunu belirtmiştir. Daha sonra kitabını kitabın tamamlandığı tarihi vererek noktayı koymuştur. Anahtar Kelimeler: İstiare – karine - kinayeli istiare.

ABSTRACT “Gentleness of Symbolization and Insinuation to the Hidden Angels of Well-Spoken Phase”. It is a manuscript composed by Muhammad Ali, Bin Muhammad Allan Al-Sidiqui Al-Makki (Deceased in 1057 AC). It is an interpretation to a poem to him called “Composing well phrase”, in which he compiled “The Text of Samarqandi in Metaphors” by Abu Al-Qasim bin Abi Bakr Al-Laithi Al-Samarqandi. Ibn Allan Al-Siddiqi discussed in this manuscript the metaphors in the science of eloquent, according to the method of ancient scholars, where he explained each word by returning it to its linguistic origin. He was strengthening it with evidences whenever there was a need to do so. The author began his book with an introduction, in which he spoke about the reasons that motivated him to write this book, and the reasons for organizing the Samarqandi text in the metaphors. He divided his book into three chapters: In the first chapter, he detailed the types of the singular and the compound allegory, and the metaphor in its two forms, the rigid and what is diverted from them of metaphors, as well as the explanation of the metaphor for it that is verified in the sense or in the mind. He expanded in the speech about the presumption of metaphor. In the second chapter, he detailed the meaning of metaphor by simile. He discussed the differences of scholars regarding the likened object. Is it necessary to be in the metaphorical image by simile mentioned in the wording given to it, or not? In the third chapter, he explained the context of metaphor by simile, and mentioned the doctrine of the predecessors, Sakaky and Zamakhshari. Then, he outweighed the chosen doctrine in the context of the likened metaphor. Finally, he disclosed his name and kinship, and mentioned that he worked in the science of interpretation and Hadith. He concluded his book by documenting the date of completing this composition.