Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları ile Okulda İş Birliği Kültürü Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

ÖZ Bu araştırmanın amacı, öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları ile okuldaki iş birliği kültürü arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma ilişkisel modelde yürütülmüştür. Araştırmaya Karabük ilindeki 401 ilkokul ve ortaokul öğretmeni katılmıştır. Veriler Öğretim Liderliği Ölçeği ve Okul Kültürü Ölçeği ile toplanmıştır. Veriler yüzde, frekans, t-Testi, ANOVA testi, Korelasyon ve Regresyon analizleri ile incelenmiştir. Öğretmenlerin algılarına göre okuldaki iş birliği kültürünün cinsiyete göre istatiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği, erkek öğretmenlerin iş birliği algılarının kadın öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin öğretim liderliği algıları cinsiyete göre istatiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Öğretmen algılarına göre okuldaki iş birliği kültürü ve okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarının öğretmenlerin çalıştıkları okul türüne göre istatiksel olarak anlamlı biçimde farklılaştığı tespit edilmiştir. İlkokulda çalışan öğretmenlerin öğretim liderliği algısı ortaokulda çalışan öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde bulunmuştur. Benzer biçimde ilkokulda çalışan öğretmenlerin okullarındaki iş birliği kültürü algıları ortaokulda çalışan öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları ile okulda iş birliği kültürü arasında pozitif yönde ve istatiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Diğer taraftan okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarından okul öğrenme ikliminin geliştirilmesi boyutu ve okul misyonunun tanımlanması boyutunun okuldaki iş birliği kültürünü pozitif yönde ve istatiksel olarak anlamlı biçimde yordadığı tespit edilmiştir. Öğretim programının yönetilmesi boyutunun okulda iş birliği kültürünün anlamlı bir yordayıcısı olmadığı tespit edilmiştir. Öğretmen algılarına göre, okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarına ait toplam puanı okuldaki iş birliği kültürüne ait toplam puanın yaklaşık %71’ini açıklamıştır. ABSTRACT The aim of this study was to examine the relationship between instructional leadership behaviors of school principals and the collaboration culture in school, taking into account teachers' perceptions. The study was a correlational research. The sample consisted of 401 teachers working in the primary and middle schools. Data were collected by Instructional Leadership Scale and School Culture Scale. The data were analyzed by using percentages, frequencies, t-Test, ANOVA test, Correlation and Regression analysis. Regarding gender, the perceptions of the teachers displayed a statistically significant difference in collaboration culture at school and male teachers' perceptions of collaboration were found higher than female teachers. However, school principals' perceptions of instructional leadership did not show a statistically significant difference. It was determined that the collaboration culture in school and the instructional leadership behaviors of school principals differ significantly according to the type of schools where teachers work. Instructional leadership perceptions of primary school teachers were found to be higher compared to teachers working in middle schools. Similarly, primary school teachers’ perceptions of collaboration culture in school were higher than teachers working in middle schools. A positive and statistically significant relationship was observed between the instructional leadership behaviors of school principals and the collaboration culture in school. On the other hand, promoting a positive school-learning climate dimension and defining the school's mission dimension (among the instructional leadership behaviors of school principals) positively and statistically significantly predicted the collaboration culture in school. However, managing the instructional program dimension was not a significant predictor of collaboration culture in school. According to the perceptions of teachers, the total score of school principals regarding instructional leadership behaviors explained approximately 71% of the total score of the collaboration culture in the school.