Karabük Yöresi Efsaneleri

Abstract

ÖZ Halk Edebiyatının anonim türlerinden biri olan efsaneler, belirli bir şahıs, yer ve olaylar üzerine anlatılan, kalıplaşmış bir üsluba sahip olup belirli bir şekli ve yapısı bulunmayan, içerisinde çokça olağanüstülükleri barındıran anlatılardır. Bununla birlikte Halk Edebiyatının sözlü ürünlerinden biri olan efsaneler, günümüz modern dünyasında gerek insanların vakit geçirme davranışlarının değişime uğramasıyla gerekse de teknolojik ilerlemenin etkisiyle unutulma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Karabük ili, sözlü kültür ürünleri bakımından son derece zengindir. Bu sebeple çalışmada, Karabük’teki halkın ortak belleğinin oluşmasına kaynaklık eden efsaneler çalışma konusu olarak seçilmiştir. Böylece Karabük ve ilçelerinde dağınık halde mevcut olan efsaneler alan çalışması neticesinde derlenip tek bir kaynak altında toplanmıştır. Elde edilen verilerin bilimsel şekilde tasnifi gerçekleştikten sonra kültürel değerlerimizden yola çıkarak, milli kültüre ve ardından da evrensel kültüre katkı sağlayabilmek amaçlanmıştır. Bununla birlikte Karabük yöresi efsanelerinin tasnifini yaparak bu konuda yapılacak diğer çalışmalara da bir basamak oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada Karabük ilinde kayıt altına alınamamış ve unutulmak üzere olan efsaneler gerek Karabük iliyle ilgili yazılı kaynak taraması yaparak gerekse de derleme (görüşme yöntemi) yöntemiyle, yazıya aktarılmıştır. Çalışma Karabük ili, ilçeleri ve köyleriyle sınırlı tutulmuştur. Çalışmalar neticesinde toplam 104 tane efsane derlenmiştir. Derlenen bu efsane metinleri 6 ana başlık olmak üzere her biri kendi içerisinde alt başlıklara ayrılarak tasnif edilmiştir. ABSTRACT Legends, one of the anonymous genres of Folk Literature, are narratives that are told about a certain person, place and events, have a stereotyped style, do not have a certain form and structure, and contain many extraordinary things. However, legends, which are one of the oral products of Folk Literature, face the danger of being forgotten both by the change of people's time-consuming behaviors and by the effect of technological progress in today's modern world. Karabük province is extremely rich in oral cultural products. For this reason, the legends that are the source of the common memory of the people in Karabük were chosen as the study subject. Thus, the legends that exist scattered in Karabük and its districts were compiled as a result of the field study and gathered under a single source. After the scientific classification of the obtained data, it is aimed to contribute to the national culture and then to the universal culture based on our cultural values. In addition, it aims to form a step for other studies on this subject by classifying the legends of the Karabük region. In this study, the legends that could not be recorded in the province of Karabük and are about to be forgotten, were transferred to the article by either scanning the written literature about the province of Karabük or by compiling (interview method) method. The study was limited to the province of Karabük, its districts and villages. As a result of the studies, a total of 104 legends have been compiled. These collected legend texts have been classified into 6 main titles, each with subtitles.