Mustafa Kutlu’nun “Beyhude Ömrüm” Adlı Hikâyesinin Metindilbilimsel Açıdan Çözümlenmesi

Abstract

ÖZ ALAÇAM, Dilek, Mustafa Kutlu’nun “Beyhude Ömrüm” adlı Hikâyesinin Metindilbilimsel Açıdan Çözümlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Karabük, Ocak- 2021. Dil, statik bir kavram değildir. Dil, canlı ve sosyal bir varlık olduğu için her milletin sosyal ve kültürel yapısına bağlı olarak değişme ve gelişme gösterebilir. Toplumun düşünce yapısında ortaya çıkan her türlü değişiklikler dilde de kendini gösterir. Bu değişiklikler ile bazı ekler ve ögeler dile girebilir ve bazı sözcükler de dilden çıkabilir. Dolayısıyla birçok sebeplerden dolayı dil üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar ilk olarak sadece dilbilim başlığı altında yapılırken, daha sonra dilbilim farklı bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümlerden biri de metindilbilimdir. Metindilbilim, dilbilim bağlamında geliştirilen yeni bir alan olarak ortaya çıkmıştır. İncelenen metin Mustafa Kutlu’nun Beyhude Ömrüm adlı hikayesidir. Birinci bölümde metindilbilimin alt başlığı olan bağdaşıklık hakkında bilgiler verilmiş ve metin, bağdaşıklık açısından ele alınarak çözümlenmiştir. Bağdaşıklığı kapsayan oluşturucu ögenin yinelenmesi, gönderim, eksiltili yapılar, örtük anlatım, tümceler arası bağıntı ögeleri, değiştirim ve metni bölümlere ayıran belirticiler çözümlemenin içeriğini oluşturmaktadır. Buna bağlı olarak bağdaşıklık, hikâyede bu yedi alt başlıkta incelenerek çözümlenmiş ve hikâyede de bu başlıklar hakkında bilgiler verilmiştir. İncelenen bu alt başlıkların hepsi metinle ilgili dilsel yapılar hakkında bilgi vermektedir ve bu dilsel yapıların genelinde artgönderim ve öngönderim başlıklarında da görüleceği üzere zamirlerin olduğu görülmektedir. İkinci bölümde metnin tonları hakkında bilgiler verilmiş ve hikâyede geçen tonların örnekleri açıklanarak ifade edilmiştir.

ABSTRACT ALAÇAM, Dilek, Analysis of the Story of Mustafa Kutlu called “Vain Life” in Textual Linguistics, Master Thesis, Karabük, January-2021.

Language is not a static concept. Since language is a living and social entity, it can change and develop depending on the social and cultural structure of each nation. All kinds of changes in the mentality of the society manifest itself in the language. With these changes, some attachments and items may enter the language and some words may leave the language. Therefore, various studies have been conducted on the language for many reasons. While these studies were first made under the title of linguistics, then linguistics was divided into different sections. One of these sections is text linguistics. Textlinguistics has emerged as a new field developed in the context of linguistics. The text examined is the story of Mustafa Kutlu called Vain Life. In the first chapter, information about coherence, which is the subtitle of text linguistics, is given and the text has been analyzed in terms of coherence. The repetition of the constituent element that includes cohesion, reference, elliptical structures, implicit expression, inter-sentence correlation elements, substitution, and dividing the text into sections constitute the content of the analysis. Accordingly, the cohesion has been analyzed under these seven subtitles in the story, and information is given about these titles in the story. All of these subtitles examined provide information about the linguistic structures related to the text, and it is seen that there are pronouns in these linguistic structures as can be seen in the apostrophes and anticipation titles. In the second part, information was given about the tones of the text and examples of the tones in the story were explained.