İdari Kolluğun Temel Hak ve Özgürlükler Üzerindeki Yetkileri ve Bu Yetkilerin Denetimi

Abstract

ÖZ Tarihin her döneminde devletlerin varlık ve devamı kolluk makamlarının varlık ve devamına bağlı kılınmıştır. Öte yandan insanların doğdukları andan itibaren bir takım hak ve özgürlüklere sahip olması bireysel ferdi güvenliğin temelini oluşturmuştur. İnsanlar, tarihin ilk çağlarında yani ilkel dönemlerde kendi güvenliklerini kendileri sağlamıştır. Bu ferdi güvenliği sağlama durumu tarım toplumuna geçişle birlikte son bulmuştur. İnsanların bir arada yaşama arzusu ve tarım toplumuna geçiş devletlerin kurulmasına zemin hazırlamıştır. Devletler de içeriden veya dışarıdan gelebilecek saldırılara karşı asayiş ve güvenliği sağlayabilmek için kolluk teşkilatları oluşturmuşlardır. Kolluk kuvvetleri bir ülkenin iç nizamının sağlanmasının yanı sıra devlet ile milletin bütünleşmesinde etkin bir rol oynamaktadır. Bu noktada kolluk modern dünya düzeninde ülkelerin iç asayişinde aktif rol oynamakla birlikte ülkelerin ve milletlerin devamlılığı için önemli rol üstlenmektedir. Dönemin şartlarına göre şekillenen kolluk makamlarının tarihi, Eski Yunan medeniyetine kadar getirilmektedir. Eski Yunan medeniyetinin ilk dönemlerinde güvenlik ve asayişin sağlanmasında ayrı bir kolluk teşkilatlanmasına gerek duyulmamıştır. Zamanla Atina ve Sparta gibi büyük kentlerin kurulması ve nüfusun artması kolluk teşkilatlarına olan ihtiyacı arttırmıştır. Bu durum Roma İmparatorluğu içinde geçerli olmuştur. Tarihte üç büyük imparatorluk olarak kabul edilen Osmanlı, Bizans ve Roma İmparatorluklarının dünyaya hâkim olmalarında kolluk teşkilat ve düzenleri etkili olmuştur. Günümüz şartlarında da kentlerin güvenlik ve asayişinden idari kolluk teşkilatları sorumludur. İdari kolluk teşkilatlarının görev ve yetkilerinin genişletildiği günümüz toplumlarında kolluk güçlerine olan ilgi ve saygı artmıştır. Ancak kolluk güçlerinin yetki sınırlarını aşmaları kişiler üzerinde bir takım hak ihlallere neden olmakta ve bu durum ise kolluk güçlerine olan güveni zedelemektedir. İdari kolluk makamları görev ve yetkileri bakımdan yasama, yürütme, yargı ve bağımsız organlarca dolaylı ve doğrudan denetlenmektedir.

ABSTRACT The existance and the survival of the states have been attributed to the existance and the survival law enforcement forces in every era of the history. On the other side, the fact that the people have had some rights and freedom has been the essence of the personel security. People provided their own security by themselves in the first age called primitive age. That providing their own security ended with the discovery of the farming. People’s wish to live together and the discovery of farming became the essence of foundation of the states. States formed the law enforcement and security forces in order to provide public order and public security against the interior and the exterior attacks. Law enforcement and security forces play an important role in providing interior public order in addition to the integration of people and the state. In this aspect, the law enforcement forces play active role not only for the interior security but also for the survival of the nation. The history of law enforcement security forces, which are formed according to the conditions of the era, goes back to the ancient Greek civilization. In the early age of Greek Age, there was no need for the law enforcement forces to provide the public order and the security. In time the establishment of big cities such as Athens and Sparta increased the need for law enforcement forces. This reality became the same essence for the ancient Rome Empire. Their law enforcement forces and their order became effective for The Ottoman, The Rome and The Byzantine Empires to dominate the world, which are known as the three big Empires. In today’s conditions law administrative law enforcement forces are responsible for the security and the order of the cities. In the societies today, where the duty and the outhority of the law enforcement forces have been enlarged, the interest and respect to them have increased. However, that law enforcement forces exceed their authority limit causes violations of rights of people and this damages the trust to the law enforcement forces. Administrative law enforcement forces are inspected directly or indirectly by lagislation, executive power, justice and the independent organizations in terms of their duties and authorities.