Liderin Karanlık Kişilik Özelliklerinin Çalışanın Mobbing Algısı Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üniversiteleri Üzerine Bir Araştırma

Abstract

ÖZ Bu çalışmanın amacı, liderin karanlık kişilik özelliklerinin örgüt çalışanları tarafından mobbing (psikolojik taciz) şeklinde nasıl algılandığı, aralarında nasıl bir ilişki olduğu ve çalışan mobbing algısını açıklamada anlamlı bir etkisinin olup olmadığını araştırmaktır. Yapılan çalışmada veri toplama aracı olarak Jonason ve Webster (2010) tarafından geliştirilen 12 soruluk Karanlık Üçlü Ölçeği ile Lale ve Özmete (2013) tarafından Türkçe’ye uyarlanan 38 soruluk Mobbing Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların demografik özelliklerini ölçmek amacıyla 11 soru yöneltilmiştir. Araştırmanın örneklemi üniversitelerden kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen 528 akademik ve idari personeldir. Araştırma verileri ve analizleri SPSS 22 istatistik programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Bağımsız değişken olan liderin karanlık kişilik özelliklerinin bağımlı değişken olan çalışan mobbing algısı üzerindeki açıklayıcılığını saptamak amacıyla regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda katılımcıların büyük çoğunluğunun mobbinge maruz kaldığı tespit edilmiştir. Mobbinge maruz kalan katılımcıların ise büyük çoğunluğunun üstleri tarafından mobbinge maruz bırakıldığı tespit edilmiştir. Liderin karanlık kişilik özelliklerinin çalışanın mobbing algısı üzerinde olumlu ve anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Liderin algılanan karanlık kişilik özellikleri arttıkça çalışanın mobbing algısının arttığı gözlemlenmiştir. Liderin psikopati ve makyavelizm kişilik özelliğinin çalışan mobbing algısı ile yüksek düzeyde, narsisizm kişilik özelliğinin ise çalışan mobbing algısı ile orta düzeyde bir ilişkisi olduğu saptanmıştır. Mobbing algısı ölçeğinin alt boyutlarına göre incelendiğinde ise; liderin psikopati, makyavelizm ve narsisizm kişilik özelliklerinin yapılan tekli regresyon analizi bağlamında çalışanda en yüksek etkilediği boyutun iş ve kariyer ile ilgili engellemeler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

ABSTRACT The aim of this study is to investigate how the leader's dark personality traits are perceived by organization employees in the form of mobbing (psychological harassment), how there is a relationship between them, and whether they have a meaningful impact on explaining employee mobbing perception. In the study, 12-question dark triple scale developed by Jonason and Webster (2010) and 38-question Mobbing scale adapted to Turkish by Lale and Ozmete (2013) were used as a data collection tool. 11 questions were asked to measure the demographic characteristics of participants. The sample of the research is 528 academic and administrative personnel determined by easy sampling method from universities. Research data and analysis were analyzed through the SPSS 22 statistical program. Regression analysis was used to determine the explainability of the leader's dark personality traits, which are the independent variable, on the perception of employee mobbing, which is the dependent variable. As a result of the study, it was found that the vast majority of participants were exposed to mobbing. It was found that the vast majority of participants exposed to mobbing were exposed to mobbing by their superiors. It has been concluded that the leader's dark personality traits are a positive and meaningful predictor of the employee's perception of mobbing. As perceived dark personality traits of the leader increase, the employee's perception of mobbing has been observed to increase. It was found that the personality trait of psychopathy and Machiavellian leader has a high level of relationship with the perception of working mobbing, and the personality trait of narcissism has a moderate level of relationship with the perception of working mobbing. According to the lower dimensions of the mobbing perception scale, it was concluded that the dimension that the leader's psychopathy, Machiavellianism and Narcissism Personality traits affect the employee most in the context of a single regression analysis is work and career-related obstacles.