DİJİTALLEŞME SÜRECİNDE BİLGİ VE BİLGİYİ KULLANMA BİÇİMLERİ: KUŞAKLAR ARASI BİR KIYASLAMA

Abstract

ÖZ Bu araştırmanın amacı, dijitalleşme sürecinde bilgi ve bilgiyi kullanma biçimleri üzerinde kuşaklar arası bir kıyaslama yapılarak farklılıkları ve benzerlikleri tespit etmek olmuştur. Betimsel ve keşifsel bir nitelik taşıyan araştırmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışmada derinlemesine görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubu belirlenirken amaçlı örneklem yönteminden kartopu örneklem tercih edilmiştir. Görüşmeye katılan X Kuşağı (50-56) katılımcıları Türkiye’de kamu sektöründe görev yapmış ve 2020-2021 eğitim-öğretim yılında görevine hâlâ devam etmekte olan doktor, hemşire, öğretmendir. Z Kuşağı (17-20) katılımcıları ise lise eğitimini kolejde tamamlamış ya da tamamlama aşamasında olup üniversite sınavına hazırlanan öğrenciler ve üniversite birinci sınıfta okuyan lise öğrencisi, mezun ve üniversite öğrencisidir. Araştırmanın çalışma grubu, İstanbul-Ankara-İzmir illerinde yaşayan toplamda 19 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aşamasında literatür taramalarına ve uzman görüşlerine dayalı olarak hazırlanan yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel ve içerik analizi tekniğinden yararlanılmış; araştırmaya uygun olarak temalar belirlenmiş ve belirlenen temalar kategorilere ayrılmıştır. Araştırmanın verileri Covid-19 salgını sebebiyle online (çevrimiçi) olarak gerçekleştirilmiştir. Böylelikle görüşmeler ortalama iki saat sürmüştür. Araştırmanın sonucunda, dijitalleşmenin gündelik hayatta olumlu etkisi olduğu gibi birtakım olumsuzlukları da meydana getirdiği, dijitalleşme ile bilgi arasında önemli bir ilişkinin olduğu ve bilginin dijital ortamda bulunduğu, bilginin farklı niteliklerde yer aldığı, analog bilgi araçları internet teknolojisi ile birleşerek dijital bilgi araçlarının kullanımının yaygınlaştığı ve bu bağlamda bilgi ve bilgiyi kullanma biçimlerinin geçmişten bugüne değişim ve dönüşüme uğradığı, dijitalleşme sürecinde X ve Z Kuşağı’nın kullandıkları bilgi araçlarında ayrılıkların bulunduğu ve böylelikle dijitalleşme sürecinde bilgi ve bilgiyi kullanma biçimleri üzerinde kuşaklar arasında daha çok farklılıkların ortaya çıktığı tespit edilmiştir.

ABSTRACT The aim of this research was to determine the differences and similarities by making an intergenerational comparison on the information and the ways of using information in the digitalization process. Qualitative research design was used in the research, which has a descriptive and exploratory nature. In-depth interview technique was used in the study. While determining the study group of this research, snowball sampling was preferred from the purposeful sampling method. The participants in this research are 19 people who live in Ankara, İstanbul, İzmir. As X Generation (50-56) participants who participated in the interview are doctors, nurses and teachers who worked in the public sector in Turkey, who are still working in the 2020-2021 academic year. Generation Z (17-20) participants are consist of students who have completed or are in the process of completing their high school education in colleges, high school students, freshmen, graduated and university students. In the research, a semi-structured interview form prepared based on literatüre reviews and expert opinions was used during the data collection phase. Descriptive and content analysis techniques were used in the analysis of the data obtained from the interviews; The themes were determined in accordance with the research and the determined themes were divided into categories. The data of the research was carried out online due to the Covid-19 outbreak. Thus, the interviews lasted an average of the hours. As a result of the research, digitalization has a positive effect in daily life as well as some negative effects, there is an important relationship between digitalization and information, information is available in digital environment, information has different qualities, analog information tools are combined with internet technology and the use of digital information tools has become widespread. In this context, it has been determined that the ways of using information and information have changed and transformed from the past to the present, there are differences in the information tools used by the X and Z Generations in the digitalization process and thus there are more differences between the generations on the ways of using information and information in the digitalization process.