Mezar Taşları Bağlamında Ölüm Fenomeninin Göçmenler Tarafından İnşası Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (Safranbolu Örneği)

Abstract

ÖZ Göç kavramı tarihsel süreci itibariyle sürekli karşı karşıya kalınacak bir kavramdır. Tüm dünya ülkeleri açısından olduğu gibi göç, Türkiye içinde hiçbir zaman eskimeyecek olan bir potansiyeli içinde barındırmaktadır. İnsan sürekli hareket halinde olan varlıktır. Bu dinamizm bir anlamıyla insanların farklı yer ve zamanlarda karşımıza çıkabileceğinin bir kanıtıdır. Göç literatüründe göçmenler özelinde sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel, uyum süreçleri gibi konularda yapılmış birçok çalışma vardır. Ancak bu çalışmanın farklılığı literatürde eksik veya yetersiz kabul edilen bir alana parantez açma çabasıdır. Göç ve ölüm arasında bir ilişki kurulabilir mi? sorusundan hareketle hazırlanan bu çalışmada, araştırmanın kurulacağı alan mezarlık olmuştur. Çünkü mezarlık, Türkiye’de toplumsal alanın bir minyatürüdür. Mezarlığın kurumsal yönünden ziyade toplumsal güdülerle yapılanmış içeriği, göç-ölüm ilişkisinin alt başlığı olarak “mezarlık-göç” okumasının yapılması için kullanışlı durmaktadır. Bu okumanın yapılması için mezar taşlarının veri olarak kullanılması tercih edilmiştir. Çalışma kapsamında göç etmiş bireylerin gitmiş oldukları şehirlerde gömülme taleplerinin sıklığından yola çıkarak ata toprağına yapılan atıflar çözümlenmiştir. Çalışmanın temel kaygısı mezarlıklar ve mezar taşlarından hareketle bir kentin göç haritasını çıkarabilmek amacını gütmektedir. Çalışmada nitel veri toplama tekniklerinden olan etnografi ve doküman analizi teknikleri kullanılmıştır. 2015-2020 yılları arasında defin işlemi yapılan 1514 kişi bulunmaktadır. Safranbolu’daki mezarlıkta yer alan mezar taşlarında doğulan ya da gelinen yere atıflar tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında ulaşılan sonuçlar; Demir Çelik fabrikasının istihdam sağlama koşulları dikkate alındığında Karabük/Safranbolu’nun yoğun biçimde göç aldığına işaret etmektedir. Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesi ve yurt dışı bağlantılarla göç edildiği saptanmıştır. 2015-2020 yılları arasını kapsayan göç haritasında Türkiye’ye bağlı 61 farklı şehir ve 3 farklı ülkeden göç edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

ABSTRACT The concept of migration is a concept that will be constantly confronted by its historical process. As with all countries of the world, migration has a potential that will never get old in Turkey. Man is a being in constant motion. In a sense, this dynamism is proof that people can meet in different places and times. In the migration literature, there are many studies on socio-economic, socio-cultural, adaptation processes in particular for immigrants. But the difference in this study is an effort to parenthesis into an area that is considered incomplete or inadequate in the literature. Can a relationship be established between migration and decadence? in this study, which was prepared based on the question, the area where the research will be established was the cemetery. Because the cemetery is a miniature of the social space in Turkey. The content of the cemetery, which is structured with social motives rather than institutional direction, is useful for reading “cemetery-migration” as the subtitle of the migration-death relationship. For this reading, it was preferred to use gravestones as data. As part of the study, references to ancestral land were analyzed based on the frequency of requests for burial in cities where emigrated individuals went. The main concern of the study is to be able to map the migration of a city based on cemeteries and tombstones. Ethnography and document analysis techniques, which are qualitative data collection techniques, were used in the study. There are 1514 people who were decedited between 2015-2020. In the tombstones located in the cemetery in Safranbolu, references to the place where they were born or came have been identified. The results obtained within the scope of the study indicate that Karabük/Safranbolu has received intensive migration considering the conditions for providing employment of the Iron and steel plant. 7 geographical regions of Turkey and foreign connections were found to be migrating. In the migration map covering the years 2015-2020, it was concluded that there were 61 different cities and 3 different countries connected to Turkey.