İşletme Faaliyetleri ile Karbon Emisyonları Arasındaki İlişki: BIST Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan İşletmeler Üzerine Bir Araştırma

Abstract

ÖZ İşletmelerin amacı, topluma hizmet ederken ve toplumun refah düzeyini yükseltirken firma değerini de maksimize etmektir. Bu amaçlar doğrultusunda işletmeler varlıklarını devam ettirebilmek için ekonomik, çevresel ve sosyal sürdürülebilirliklerini sağlayacak faaliyetlerde bulunmalı ve bu durumu sürdürülebilirlik raporları ile açıklamalıdırlar. Bu çalışma, BIST Sürdürülebilirlik Endeksine kayıtlı olan 29 işletmenin sürdürülebilirlik raporlarında yer alan ve çevreye oldukça fazla zararı olan karbon emisyonları ile hasılat, satış maliyetleri ve faaliyet giderleri arasında herhangi bir ilişkinin olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu ilişkiyi göstermek için işletmelerin 2017-2019 yıllarını kapsayan verileri üzerine statik panel veri analizleri uygulanmıştır. Analiz sonuçları hasılat ile karbon salınımı arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu, faaliyet giderleri ile karbon salınımı arasında negatif yönlü bir ilişki olduğunu ve satış maliyetlerinin karbon salınımı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olmadığını göstermiştir. Belirtilen yıllar kapsamında işletmelerin faaliyet giderleri olarak değerlendirilen genel yönetim giderleri, pazarlama giderleri ve araştırma geliştirme giderleri ile karbon emisyonu arasındaki ilişki ele alınıp yine panel veri analiz yöntemlerinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçları pazarlama giderleri ile karbon salınımı arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu ancak araştırma geliştirme giderleri ve yönetim giderleri ile karbon salınımı arasında negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığını göstermiştir.

ABSTRACT The aim of businesses is to maximize the value of the company while serving the society and increasing the welfare level of the society. In line with these purposes, businesses should carry out activities that will ensure their economic, environmental and social sustainability in order to continue their existence and they should explain this situation with sustainability reports. This study was carried out to determine whether there is any relationship between carbon emissions, which are included in the sustainability reports of 29 companies registered in the BIST Sustainability Index and which are very harmful to the environment, and revenue, sales costs and operating expenses. In order to show this relationship, static panel data analyzes were applied on the data of these enterprises covering the years 2017-2019. The results of the analysis showed that there is a positive relationship between revenue and carbon emissions, a negative relationship between operating expenses and carbon emissions, and sales costs do not have a statistically significant effect on carbon emissions. Within the scope of the specified years, the relationship between general administrative expenses, marketing expenses, research and development expenses and carbon emissions, which are considered as the activity expenses of the enterprises, were discussed and panel data analysis methods were used again. The results of the analysis showed that there is a positive relationship between marketing expenses and carbon emissions, but there is no negative and statistically significant relationship between research and development expenses, general administrative expenses and carbon emissions.