Kutbüddinzâde İznikî’nin Râhatü’l-kulûb Adlı Eserindeki Tasavvufî Görüşleri (İnceleme-Metin)

Abstract

ÖZ Kutbüddinzâde İznikî’nin XV. yüzyılda kaleme aldığı, tasavvuf mirası içinde önemli bir yer teşkil ettiğini düşündüğümüz Râhatü’l-kulûb adlı eserindeki tasavvufî görüşleri bu çalışmada konu edilmiştir. Bu minvalde, eserin üç yazma nüshası üzerinden günümüz imlâsına göre Latin harflerine çevriyazımı yapılmış ayrıca muhtevası değerlendirilmeye çalışılmıştır. Molla Fenarî’nin en mümtaz talebelerinden biri olan Kutbüddinzâde, İznik’te kadılık, müftülük ve müderrislik görevi icra etmiştir. Miftâh şârihi aynı zamanda uzman bir rüya yorumcusu olan Kutbüddinzâde’nin birçok konuya vukûfiyeti ortaya koyduğu eserlerden anlaşılmaktadır. Bu eserlerden biri olan ve Türkçe olarak kaleme alınan Râhatü’l-kulûb’da mutasavvıfların anlayışı hâkim kılınmış ve şeriat-tarikat dengesine riayet edilmiştir. Bu eserde bir kimsenin ibadet etmesini kolaylaştıracak ve ibadetinde ihlaslı olmasını sağlayacak bilgiler sunmak böylece gönlünü rahata erdirmek amaçlanmıştır. Eserde işlenen konular iki kısma ve bu kısımlar da kendi içinde bâblara ayrılmıştır. Bu bâblar ele alınırken delil olarak sık sık ayet ve hadislere başvurulmuş, âlim ve sûfî sözlerine atıfta bulunulmuş ve menkıbelere yer verilmiştir. Bu şekilde sağlam temeller üzerine kurulan eserin zengin bir içeriğe sahip olduğu görülmektedir.

ABSTRACT

The mystical views of Kutbüddinzâde İznikî in his work called Râhatü'l-kulûb, which we think has an important place in the legacy of Sufism that he wrote in the 15th century, is the subject of this study. In this way, the work has been transliterated into Latin letters according to today's spelling, over three manuscript copies, and its content has been tried to be evaluated. Kutbüddinzâde, one of the most distinguished students of Molla Fenari, served as a judge, mufti and professor in Iznik. It can be understood from the works that Kutbuddinzade, who interpreted Miftâh and was also an expert dream interpreter, revealed that he had mastered many subjects. In one of these works, Râhatü'l-kulûb, which was written in Turkish, the understanding of mystics was dominated and the balanca of sharia- religious order was respected. In this work, it is aimed to provide information that will make it easier for a person to worship and to be sincere in his worship, so that his heart will be at ease. The subjects covered in the work are divided into two parts and these parts are divided into chapters in themselves. While dealing with these chapters, verses and hadiths were frequently used as evidence, references were made to the words of scholars and sufis, and tales were included. It is seen that the work, which is built on solid foundations in this way, has a rich content.