Örgütsel Öğrenme ve Boyutlarının İlişkisel Analizi: Sağlık Kurumu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Abstract

ÖZ Sağlık her şeyin başıdır. Türkiye'de sağlık çalışanları ülkemizde yaşayan insanların sağlıklı olmalarını ve sonraki kuşaklarında sağlıklı olmalarında en önemli sorumlulardır. Aynı zamanda sağlık çalışanları, insan sağlığını korumaya dayalı en küçük bir hata ve yanlışın telafisi mümkün olmayan zararlara neden olabileceğinden dolayı kendi çalışma kapsamları içinde risk taşımaktadırlar. Bu sebeple, sağlık çalışanlarının öğrenmesi, kendi çalışma alanına giren ve diğer sağlık konularında öğrenme koşullarının, bağlı oldukları sağlık kurumlarınca sağlanması büyük önem arz etmektedir. Watkins ve Marsick örgütsel öğrenme boyutları arasında ilişki ve tamamlayıcılık olduğu ve böylece boyutların birbirleri arasında ilişki ve tamamlayıcılık yapısı artırılarak örgütsel öğrenmenin ve öğrenen örgütün oluşacağından bahsetmektedirler. Dolayısıyla Watkins ve Marsick örgütsel öğrenme boyutlarından bahsederken, onları birbirlerinin alternatifi olmayan, bütünsel bir yapı içinde sunmuşlardır. Bu sebeple sağlık çalışanları için sadece örgütsel öğrenme, öğrenmenin örgüt imkanlarının bağlı oldukları kurumlarca yerine getirilmesi ve buna bağlı olarak sağlık çalışanlarının öğrenmesi yeterli değildir. Bunun yanında, araştırmada kullanılan Watkins ve Marsick'in 7 tane olan, örgütsel öğrenme boyutlarının birbirlerini tamamlayıcı, birbirleri arasında ilişkisel ve etkileşimsel bir yapıya sahip olmasından ötürü birbiriyle anlamlı, genel anlamda yüksek ve pozitif ilişkide olması gerekmektedir. Bu sayede organizasyonlar kendi içindeki örgütsel öğrenme ve öğrenen örgüt olma durumuna daha anlamlı katkı sağlamaktadır. Çalışmada sağlık çalışanlarının örgütsel öğrenme boyutlarını algılamalarında boyutlar arası ilişki analizi için araştırma yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket yöntemi uygulanmış, modele ilişkin toplam 21 hipotez sunularak, verilere istatistik teknikleri uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Watkins ve Marsick'in 7 tane olan örgütsel öğrenme boyutları arasında boyutlar arası tüm ilişkiler anlamlı ve pozitif yönde çıkmıştır. Dolayısıyla modele bağlı olarak oluşturulan toplam 21 hipotez doğrulanmış ve model tamamlanmıştır. Yine araştırma sonuçlara göre sağlık çalışanların algılamalarına istinaden sürekli öğrenme, diyalog ve araştırma, takım halinde öğrenme, güçlendirilmiş çalışanlar, sistemler arası bağlantı ve destekleyici liderlik boyutları arasındaki ilişkiler anlamlı, yüksek ve pozitif yönde çıkmıştır. Buna karşın paylaşımcı sistemler boyutunun ise diğer boyutlarla olan ilişki seviyesi anlamlı orta ve pozitif yönde çıkmıştır. Sağlık çalışanlarının algılamalarına dayanarak oluşturulan etki analizi kapsamında sürekli öğrenme boyutu, diğer boyutları diğer boyutların kendisini etkilediğinden daha fazla etkilediği için ilişkisel yapıya en çok katkı sağlayan boyut olmuştur. Fakat paylaşımcı sistemler boyutu da diğer tüm boyutları, tüm boyutların kendisini etkilediğinden daha az etkilediği için ilişkisel yapıya en az katkı sağlayan boyuttur. Bu anlamda çalışmanın sonucunda Watkins ve Marsick'in belirttiği, boyutlar arası tamamlayıcılık ve ilişkisel duruma göre oluşturduğu bütünsel anlamlı modele göre sağlık kurumlarının paylaşımcı sistemlerin, diğer boyutları etkileyecek olanaklar sağlaması gerektiği sonucu ortaya çıkmıştır. Bu sayede paylaşımcı sistemler diğer boyutlarla olan orta derecedeki ilişki seviyesini yüksek dereceye çıkarabilecek, boyutlar arası tamamlayıcılık ve ilişkisel yapı güçlenerek, sağlık kurumları örgütsel öğrenme ve öğrenen örgüt olma yolunda daha sağlıklı ilerleyebileceklerdir. Araştırma 4 bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde bireysel öğrenmeden olmadan örgütsel öğrenme olmayacağı için bilgi ve öğrenmenin tanımına, kapsamına ve öğrenme kuramlarına değinilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde ise örgütsel öğrenme ve öğrenen örgütün tanımı ve kapsamları anlatılmıştır. Araştırmanın üçüncü bölümünde araştırmaya yönelik yöntem ve araştırma bulgularından bahsedilmiştir. Son bölümde ise araştırma sonuçları ve sonuçlarına yönelik öneriler sunulmuştur.

ABSTRACT Health is the head of everything. The healthy people living in Turkey, and health care workers are responsible for our country's most important to be healthy in the next generation. At the same time, health workers carry the risk of having their own scope of work as they are the smallest mistake based on protecting human health and can cause irreparable damages. For this reason, it is very important for health workers to learn and to ensure the learning conditions of other health issues that are within their field of study and to be provided by health institutions. Watkins and Marsick speak of the relationship between organizational learning dimensions and complementarity, thus increasing the relationship and complementarity between the dimensions of the organizational structure of learning and learning organization. So when Watkins and Marsick talked about the dimensions of organizational learning, they presented them in a holistic structure without the alternative. For this reason, it is not enough for health workers to fulfill the organizational learning and learning organization opportunities by the institutions they are affiliated with and the health workers accordingly. In addition, the organizational learning dimensions of Watkins and Marsick, which are used in the research, must be in a meaningful, high and positive relationship with each other since they have a relational and interactive structure. In this way, organizations make a more meaningful contribution to being an organizational learning and learning organization. In the study, research was conducted to analyze the dimensions of organizational learning dimensions of health workers. In this research, a questionnaire method was used as a data collection tool. A total of 21 hypotheses were presented for the model and statistical techniques were applied to the data. According to the results of the study, all relationships between the dimensions of organizational learning dimensions of Watkins and Marsick were significant and positive. Therefore, a total of 21 hypotheses based on the model were verified and the model was completed. According to the results of the research, relationships between continuous learning, dialogue and research, team learning, strengthened employees, inter-system connection and supportive leadership dimensions were significantly, positively and positively related to the perceptions of health workers. On the other hand, the level of the shareholder systems and the level of the relationship with the other dimensions increased significantly and positively. Within the scope of the impact analysis based on the perceptions of health workers, the dimension of continuous learning was the dimension that contributed most to the relational structure because other dimensions affected more than other dimensions affected it. But sharing systems are the dimension that makes the least contribution to the relational structure because they affect all other dimensions in size less than they affect all dimensions. As a result of this study, it was concluded that according to Watkins and Marsick's dimensions, according to complementarity and relational situation, according to the holistic meaningful model, health institutions should provide opportunities to affect other dimensions of sharing systems. By this means, sharing systems will be able to increase the level of intermediate relationship to other dimensions to a high degree, and the inter-dimensional complementarity and relational structure will be strengthened and health institutions will be able to progress healthily towards organizational learning and learning organization. The research consists of 4 chapters. In the first chapter, the definition, scope and learning theories of knowledge and learning are discussed. In the second part of the research, the definition and scope of organizational learning and learning organization are explained. In the third part of the study, research methods and research findings are mentioned. In the last section, the results of the research and the research recommendations are presented.