Döviz Kuru Oynaklığının İşsizlik Üzerine Etkisi

Abstract

ÖZ Küreselleşen dünya ekonomilerinde en önemli değişkenlerden olan döviz kuru, ülkeler arasında alışveriş bağını kuran en önemli araçtır. Dolayısıyla döviz kuru ve döviz kuru oynaklığı bu alışverişte hayati bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada döviz kuru oynaklığının işsizlik üzerine etkileri araştırılmıştır. Türkiye gibi gelişmekte olan bir ülkede döviz kuru ve işsizlik arasındaki ilişki çok önemlidir. Literatürde döviz kuru oynaklığı ve işsizlik üzerine birçok çalışma vardır. Bu çalışmada, ilk olarak döviz kuru ve işsizlik teorik olarak açıklanmaktadır. Türkiye ekonomisinde döviz kuru oynaklığının işsizlik üzerindeki etkisi 2014:01-2021:09 dönemleri arasındaki aylık veriler kullanılarak ampirik analiz yapılmıştır. Bu çalışmada ekonometrik yöntem olarak zaman serisi analiz yöntemi kullanılmıştır. Analiz metodu olarak ise ARDL sınır testinden yararlanılmış ve bu doğrultuda Augmendet Dickey-Fuller (ADF) birim kök testi uygulanarak durağanlık analizi yapılmıştır. Volatilite serisinin oluşturulması amacıyla ARCH-GARCH modeline başvurulmuştur. Analiz sonucunda bağımsız değişken döviz kuru volatilitesinde meydana gelen artışların bağımlı değişken olan işsizlik oranını arttırdığı, azalışların ise işsizlik oranını azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Diğer bağımsız değişken olan sanayi üretim endeksinde meydana gelen artış, işsizlik oranını azalttığı ve sanayi üretim endeksinin azalışı ise işsizlik oranının artmasına neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

ABSTRACT Exchange rate, which is one of the most important variables in globalizing world economies, is the most important tool that establishes the shopping link between countries. Therefore, exchange rate and exchange rate volatility are of vital importance in this exchange. In this study, the effects of exchange rate volatility on unemployment were investigated. The relationship between excghange rate and unemployment is very important in a developing country like Turkey. There are many studies on exchange rate volatility and unemployment in the literature. In this study, firstly, exchange rate and uneployment are explained theoretically. The effect of exchange rate volatility on unemployment in the Turkish economy has been empiricially analyzed using monthly data for the period 2014:01-2021:09. In this study, time series analysis method was used as econometric method. As the analysis method, ARDL bounds test was used and in this direction, Augmendet Dickey-Fuller (ADF) unit root test was applied and stationarity analysis was performed. The ARCH-GARCH model was used to create the volatility series. As a result of the analysis, it was concluded that increases in the independent varieble exchange rate volatility increase the unemployment rate, which is the dependent varieble, while decreases decrease the unemployment rate. It has been concluded that the increase in the industrial production index, which is the other independent varieble, decreases the unemployment rate and the decrease in the industrial production index causes the unemployment rate to increase.