Şeyh Abdu’l-mu`tî el-burullusî’nin “İ`râbu metni’l-âcurrûmiyye lihalli’l-elfâzi’l-`arabiyye” Adlı Eserinin Tahkik ve Değerlendirmesi

Abstract

ÖZET Tez “Şeyh Abdu’l-mu`tî el-burullusî’nin (ö. h. 1079) İ`râbu metni’l-âcurrûmiyye lihalli’l-elfâzi’l-`arabiyye Adlı Eserinin Tahkik ve Değerlendirmesi” başlığını taşımaktadır. Giriş bölümüne müteakip araştırmanın hedefleri yazılıp karşılaşılan önemli zorluklara değinildi. Sonrasında araştırma dört bölüm halinde tasnif edildi. Birinci bölümde İmam İbn Âcurrûm ve Şeyh Abdü’l-mu`tî el-burullusî’nin biyografik bilgileri aktarıldı. Ardından Şeyh Abdü’l-mu`tî el- burullusî’nin yaşadığı asır hakkında bilgi verildi. Bu bölüm iki kısma ayrılmıştır. İlk kısımda İmam İbn Âcurrûm’un biyografisi anlatıldı. Bu kısım da iki konudan oluşmaktadır: İlk konuda onun adı, künyesi, lakabı, nesebi, doğumu, ve vefatı işlendi. İkinci konuda onun ilim yolculuğu, alimlerin kendisi hakkındaki olumlu kanaatleri, akidesi, fıkıh ve nahivdeki ekolü, hocaları, talebeleri, eserleri, kitaplarında kullandığı yöntem ve üslubu, Âcurrûm’un Mukaddime’sinin değeri ve özellikleri anlatıldı. İkinci bölümde Şeyh Abdü’l-mu`tî el-burullusî el-mâlikî’nin biyografisi ve İ`râbu metni’l-âcurrûmiyye ele alındı. Bu bölüm iki kısma ayrıldı: Birinci kısımda Şeyh Abdü’l-mu`tî el-burullusî el-mâlikî’nin biyografisi işlemdi. Bu kısım da iki konudan oluştu: Birinci konuda müellifin hayatı, doğumu, yetişmesi ve vefatı anlatıldı. İkinci konuda müellifin ilim yolculuğu, alimlerin kendisi hakkındaki olumlu kanaatleri, hocaları, öğrencileri, ilimdeki yeri ve eserleri anlatıldı. İkinci kısımda İ`râbu metni’l-âcurrûmiyye ele alındı. Bu kısım iki konuya ayrıldı. İlk konuda yazmanın müellife aidiyeti tespit edildi. Bu yazma eseri i`rab yönünden diğer şerhlerden ayıran özellikleri açıklandı. İkinci konuda ise Müellifin yazma eserdeki yöntemi ve metnin i`rabını ele alış şekli açıklandı. Üçüncü bölümde Şeyh Abdü’l-mu`tî el-burullusî el-mâlikî’nin yaşadığı çağ ve eser tahkikindeki yöntemi ele alındı. Bu bölüm iki kısma ayrıldı. İlk bölümde Şeyh Abdü’l-mu`tî el-burullusî el-mâlikî’nin yaşadığı çağ anlatıldı. Bu kısım üç konuya ayrılmıştır bunlar, müellifin çağının siyasi, toplumsal, ekonomik ve ilmî yönlerden tasavvur edilmesidir. İkinci kısımda araştırmacının tahkik metodu ele alındı. Bu kısım da üç konuya ayrıldı: Araştırmacının tahkik yöntemi, yazma büshalarının özellikleri, yazma sayfalarından örnekler. Dördüncü bölümde tahkik edilmiş metin ve değerlendirmelerle tavsiyeleri içeren sonuç kısmı yer aldı.

SUMMARY This thesis which is in your own hands is entitled (Erab matn Al-Ajramiyyah lihal alalfath alarabiyia), by Sheikh Abd A l-Mu’ati Al-Barlusi Al-Arabi (1079). After the introduction, I dealt with the objectives of the study, and the most important difficulties that I faced, then I divided the research into four chapters, study, and investigation. In the first chapter, I dealt with the translation of Imam Ibn Ajrum, and the Ajurumiyyah, and it contains two topics. The first requirement: he dealt with: his life, his birth and upbringing, his request for knowledge, and his death. As for the second requirement: his scientific career, which includes: his doctrine, his sheikhs and his students, the praise of scholars, his works. The first requirement: he dealt with: his life, his birth, his upbringing, his request for knowledge, and his death. As for the second requirement: his scientific career, which includes: his doctrine, his sheikhs and his students, the praise of scholars, his works. The second topic: Al-Ajramiyyah, and it has two requirements. The first requirement: dealt with the value of MuqaddimahAl-Ajurumieh, and the second requirement: dealt with the features of the book Erab Al-Muqaddimah Al-Ajramiyyah . The second: the translation of Sheikh Abd al-Muti al-Barlusi al-Maliki, and the syntax of the text of al-Ajrūmiyya, which contains a topic, and the first topic came, the translation of Sheikh Abd al-Muti al-Burlusi al-Maliki, and there are two demands. The first requirement: he dealt with: his life, his birth and upbringing, the scholars’ praise for him, and his death. As for the second requirement: his scientific career, including: his sheikhs and students, his scientific status, his works. The second topic, Erab Muqaddimah Matn Al- Ajramiyyah, contains two demands, the first requirement: the definition of the book and its attribution to its author, the reason for its composition, and the features of the book of the syntax of the introduction to the text of the Ajurumiyyah. As for the second requirement: The approach of Sheikh Abd al-Muti al-Barlusi al-Maliki in the book, the syntax of the introduction to the text of al-Ajrūmiyyah. The third chapter, deals with the era of Sheikh Abd al-Muti al-Barlusi al-Maliki, and his approach to the investigation of the book, and it has two sections, and the first topic came, the era of Sheikh Abd al-Muti al-Burlusi al-Maliki, and it has three demands. The political, social, economic, and scientific situation. The second topic is systematic in the investigation, and it includes three demands, a methodological investigation, a description of the manuscript copies, and samples of the manuscript images. And the fourth chapter, the text investigator. Then the conclusion contains the results and recommendations.