İdari Vesayet ve Yerel Yönetimler Üzerinde Uygulanışı

Abstract

ÖZ Günümüzde modern devlet yapısı içinde hayatlarını devam ettirmekte olan insanların ihtiyaçlarının karşılanmasında, merkezi bir planlama modeli öngörülerek tam anlamda verim sağlanması olası görülmemektedir. Bu nedenle yerel yönetimler, toplumsal ihtiyaçların yerine getirilmesinde verimliliğin arttırılması ve hizmetlerin etkin bir şekilde sunulması açısından etkin yapıya sahip hizmet birimleri olarak ön plana çıkmaktadırlar. Yerel yönetimler, belirli bir coğrafi alanda hayatını devam ettiren toplulukların ortak ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla kurulan; karar organları o bölgede yaşayanlar aracılığıyla seçilen; görev, yetki, sorumluluk ve imtiyazları kanun koyucu tarafından belirlenen; kendine has özel gelirleri, bütçesi, personeli olan kamu tüzel kişileridir. Türkiye Cumhuriyeti’nin idare teşkilat yapısı incelendiğinde, Anayasa’nın 123. maddesinde belirtildiği gibi idarenin kuruluş ve görevleri merkezden yönetim ve yerinden yönetim ilkelerine dayanmaktadır. Anayasa’nın 127. maddesine göre merkezden yönetim idarenin bütünlüğünü sağlamaya yönelik olarak yerinden yönetim kuruluşları üzerinde birtakım denetim yetkilerine sahiptir. Bu sayede merkez, üniter devlet yapısına uygun olacak şekilde yerel yönetimler üzerinde uyum ve istikrar sağlayabilmektedir. İdari vesayet yetkisi olarak adlandırılan bu denetim yetkisi kendine has kurallara ve özelliklere sahiptir. İdari vesayet denetimi, yerel yönetimlerin yerine getirdikleri hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yapılıp yapılmadığı üzerine yapılan bir denetimdir. Bu denetimin yokluğu, idarenin özelliklerinden olan süreklilik kavramının işlevsiz kalmasına ve toplum ihtiyaçlarına cevap verilememesi gibi istenmeyen durumların ortaya çıkmasına sebebiyet verebilir. Bu gibi durumların ortaya çıkmaması için idare vesayet kurumu büyük önem arz etmektedir.

ABSTRACT Today, it is not possible to provide full efficiency by foreseeing a central planning model in meeting the needs of people who continue their lives in the modern state structure. For this reason, local governments come to the fore as service units with an effective structure to increase efficiency in meeting social needs and providing services effectively. Local governments are public legal entities that meet the common needs of communities living in a certain geographical area, whose decision-making bodies are chosen by the residents of that region, whose duties, powers, responsibilities and privileges are determined by the legislator, and have their own special income, budget and personnel. When the administrative organization structure of the Republic of Turkey is examined, as stated in Article 123 of the Constitution, the establishment and duties of the administration are based on the principles of central administration and local administration. According to Article 127 of the Constitution, the central government has certain supervisory powers over local government institutions in order to ensure the integrity of the administration. In this way, the center can provide harmony and stability to local governments in accordance with the unitary state structure. This control authority, which is called administrative tutelage, has its own rules and features. Administrative tutelage control is an audit on whether the services performed by local governments are carried out in accordance with the principle of the integrity of the administration. In the absence of this control, the concept of continuity, which is one of the characteristic of the administration, may become dysfunctional and may cause undesirable situations such as the inability to respond to the needs of the society. The institution of administrative tutelage is of great importance in order to avoid such situations.