SON DÖNEM MİMARİ YAPILARIN TASARIM YAKLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Abstract

ÖZET

Mimari eserler, bilimsel hesaplama yönü yanında, sanatsal yönü olması itibari ile diğer bilim ve sanat eserlerinde farklılaşmaktadır. Her ne kadar özellikle insanların yoğun olarak yaşadığı alanlarda, genel kabul görmüş çalışmalara rastlansa da farklı açılardan diğer yapılardan ayrışan çok sayıda esere de rastlanmaktadır.

Özellikle soğuk savaş sonuna doğru başlayan ve bitimi sonrası daha şiddetli görülen, neo-liberal politikaların etkisi ile şekillenen ve pek çok ülkede kentsel dönüşüm adı verilen yeniden yapılanma süreçleri ağırlıklı olmak üzere, yapılan pek çok bina, geniş halk kitlelerinin nazarında hep aynı görülmektedir. Ayrıca yeni yapılan binaların, kent sakinlerinin alıştığı yapılardan farklı olması nedeni ile kent yerlileri bir yandan geçmişlerinden ve anılarında kopmakta, diğer yandan yaşamları ve gelecekleri belirli konseptler dahilinde kalıplara sokulduğu hissine kapılmaktadırlar. Kent kavramının kazandığı bu yeni anlam ve mimari açıdan zaman ve mekan sıkışması, alışılmışın dışında mimari eserlere ilgiyi arttırmaktadır.

Son dönemde inşa edilen ve ilginç olarak kabul edilen binalar üzerine hazırlanan bu çalışma; tasarım yaklaşımları ve son dönem mimari yapılar üzerinde durmaktadır. Mimari tasarım süreci ve bu sürecin sonunda ortaya çıkan eseri diğerlerinden farklılaştıran, hatta ilginç olarak kabul edilmesine neden olan sürecin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu süreç içerisinde incelenen binalarda kullanılan tasarım teknikleri Broadbent’in tasarım yaklaşımları çerçevesinde tasnif edilerek değerlendirilmiştir.

Literatürde bu tezin araştırma alanıyla ilgili herhangi bir çalışma yapılmamış olduğu için, internet ortamında mimari kaynak sunan archdaily, dezeen gibi internet siteleri incelenmiştir. Fakat bu sitelerde ilginç olarak nitelendirilen ve gruplaştırılıp tanıtılmış örneklere rastlanılmamıştır. Araştırma sonucunda bir grup yönetici ve editör onayından geçerek ilginç binaları bir araya toplayan amazingarchitecture adlı internet sayfası bulunmuş, incelenmiş ve buradaki binalar arasından 2010-2020 yılları arasında tasarlanmış yapılardan 50 tanesi üzerinden araştırma şekillenmiştir.

Yapılan araştırma sonucunda son dönemde tasarlanmış ve ilginç bulunan 50 adet bina arasında en çok kullanılan tasarım yaklaşımının analojik tasarım yaklaşımı olduğu görülmüştür. Son yıllarda teknolojik ve çevresel anlamda yaşanan hızlı değişimlerin karşısında ilginç binalarda kullanılan etkin tasarım yaklaşımı olan analojik yaklaşımın yerini pragmatik tasarım yaklaşımına bırakabileceği de görülmüştür.

ABSTRACT

Architectural works differ in other works of science and art as well as the direction of scientific calculation. Although generally accepted studies are found, especially in areas where people live intensively, many works that differ from other structures from different angles are also found.

Especially in many countries, which started towards the end of the cold war and was seen more violently after its end, shaped by the influence of neo-liberal policies and mainly the reconstruction processes called urban transformation in many countries, many buildings are seen as always the same in the eyes of the wider public. In addition, due to the fact that the newly built buildings are different from the buildings that the residents are accustomed to, the city's residents are disconnected from their pasts and memories, and on the other hand, they feel that their lives and futures are introduced into molds within certain concepts. This new meaning and architectural squeeze gained by the concept of the city increases the interest in unorthodox architectural works.

This study on buildings that have been built last period and are considered interesting; it focuses on design approaches and last period architectural structures. It is aimed to examine the architectural design process and the process that differentiates the work that emerges at the end of this process from the others, and even makes it considered interesting. In this process, the design techniques used in the buildings examined were classified and evaluated within the framework of Broadbent's design approaches.

Since no studies have been carried out in the literature on the research area of this thesis, websites such as archdaily and dezeen that provide architectural resources on the internet have been examined. However, there are no examples that are considered interesting and grouped and promoted on these sites. As a result of the research, a website called amazingarchitecture, which gathered interesting buildings through the approval of a group of managers and editors, was found, examined and the research was shaped on 50 of the buildings designed between 2010-2020 among the buildings here.

As a result of the research, it was seen that the most commonly used design approach among the 50 buildings that were designed and found interesting recently was the analogic design approach. In the face of rapid technological and environmental changes in recent years, it has been seen that the analogic approach, which is the effective design approach used in interesting buildings, can be replaced by a pragmatic design approach.