Liderliğin Karanlık Yüzü, Toksik Liderlik Davranışının Çalışanlar Üzerine Etkisi

Abstract

ÖZET Bu araştırma, yöneticilerin sergilediği toksik liderlik davranışlarının çalışanlar üzerindeki olumsuz etkilerini belirlemeye yöneliktir. Araştırmada farklı devlet ve özel kurum çalışanlarının yöneticilerinden algıladıkları toksik liderlik davranışları ve etkileri üzerinde durulmaktadır. Araştırmanın amacı, bir kamu veya özel kurumda işgören olarak çalışanların yöneticilerinden algıladığı toksik liderlik davranışlarının (değer bilmezlik, çıkarcılık, bencillik, olumsuz ruhsal durum) duygusal bağlılık, iş tatmini, örgütsel özdeşleşme, algılanan iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini belirleyebilmektir. Bununla birlikte araştırmada, kamu ve özel kuruluşlarda yöneticiler tarafından sergilenen toksik liderlik davranışlarında bir farklılık olup olmadığı da incelenmektedir. Araştırmada kullanılan veri, Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü’nde eğitimine devam eden, ayrıca bir kamu veya özel kurumda çalışan 419 kişiden anket yoluyla sağlanmıştır. Öncelikle ölçeklerin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapılmış, ardından yapısal eşitlik modellemesi kapsamında yol analizi ile hipotezler test edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, değer bilmezlik, çıkarcılık ve bencillik davranışlarının farklı çalışan tutum ve davranışlarını yordayıcı etkiye sahip olduğu, buna karşılık olumsuz ruhsal durumun tutum ve davranışlar üzerinde anlamlı etkiye sahip olmadığı belirlenmiştir. Bu çerçevede toksik liderlik duygusal bağlılık, iş tatmini, örgütsel özdeşleşme, algılanan iş performansını azaltmakta, işten ayrılma niyetini arttırmaktadır. Araştırmada ayrıca, özel sektör yöneticilerin kamu yöneticilerinden daha fazla toksik liderlik davranışı sergilediği tespit edilmiştir. Araştırma bulgularının hem literatüre hem çalışanlara hem de uygulamacılar olarak yöneticilere farklı katkılar sağlayacaktır.

ABSTRACT This research aims to determine the negative effects of toxic leadership behaviors on employees exhibited by managers. The research focuses on the toxic leadership behaviors and effects perceived by different government and private institution employees. The purpose of the study is to determine the effect of toxic leadership behaviors (inapprecitiveness, self-interest, selfishness, negative spiritual state) perceived by employees working in a public or private institution on emotional commitment, job satisfaction, organizational identification, perceived job performance and intention to quit. However, the research also examines whether there is a difference in toxic leadership behaviors exhibited by managers in public and private organizations. The data used in the research is obtained from 419 people who continue their education in Karabuk University Graduate Institute of Education and also work in a public or private institution. First, the validity and reliability analysis of the scales are made, and then the hypotheses are tested with path analysis within the scope of structural equation modeling. As a result of the study, it was determined that inapprecitiveness, self-interest and selfishness had a predictive effect on different employee attitudes and behaviors, whereas negative spiritual state did not have a significant effect on attitudes and behaviors. In this context, toxic leadership reduces emotional commitment, job satisfaction, organizational identification, perceived job performance, and increases the intention to quit. The study also found that private sector managers exhibit more toxic leadership behaviors than public sector managers. The findings of the study will contribute differently to the literature, employees and also managers as practitioners.