Sosyal Medyada Ölüme Yüklenen Anlam ve Tutumlar: Bir Ölüm Sosyolojisi Çalışması

Abstract

ÖZ İlk insandan günümüze ölüm, insanlığın her daim gündeminde yer alan ve kurtulmasının mümkün olmadığı bir gerçektir. Tarih boyunca ölümün anlamları değişmiş ve dönüşmüştür. İnternet teknolojisinin ortaya çıkması ve gelişmesine bağlı olarak 21. yüzyılda sosyal medya araçları hayatımıza dahil olmaya başlamıştır. Sosyolojik bir gerçeklik olarak ölüm, ülkemizde son zamanlarda araştırma kapsamına alınmış olup yeni medya araçlarının ölümün anlamında yarattığı değişim ve dönüşüm üzerine akademik çalışmaların sayısı oldukça azdır. Ayrıca Covid 19 gibi salgın bir hastalık ve sosyal medya araçları aracılığıyla ölüm üzerine bir araştırma hem ülkemizde hem de dünyada yeni bir inceleme noktasına ve bir eksikliğe odaklanmayı hedeflemektedir. Bu nedenle sosyal medya araçlarının ölümün anlam ve algısında yarattığı değişim Covid 19 süreci ile birlikte incelenmiştir. Çalışma kapsamında sosyal medya araçları olan Facebook, Instagram ve Twitter kullanan bireylerin hem ölüm paylaşımları hem de Covid 19 nedeniyle paylaşımları incelenmiştir. Çalışmanın temel kaygıları Covid 19 salgınına bağlı ölüm paylaşımlarını inceleyerek ölümün yeni medya araçları aracılığıyla nasıl değişip dönüştüğünü ortaya koymaktadır. Araştırmada nitel veri aracı olarak doküman incelemesi ve söylem analizi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında sosyal medya araçlarının ortaya çıkmasından 2021 yılında Covid 19 aşı uygulamasının başlamasına kadar geçen süreçteki ölüm paylaşımları kullanılmıştır. Çalışma kapsamında ulaşılan sonuçlar yeni medya araçlarında ölüm paylaşımlarının ölümün anlamlarında ciddi değişimlere neden olduğu, Covid 19 ile ölüm paylaşımlarının değişim ve dönüşüm sürecini hem hızlandırdığı hem de ölüm paylaşımlarını artırdığı olmuştur.

ABSTRACT From the first human to the present, death is a reality that is always on the agenda of humanity and that it is not possible to escape. Throughout history, the meanings of death have changed and transformed. Depending on the emergence and development of internet technology, social media tools have started to be included in our lives in the 21st century. Death , as a sociological reality, has recently been included in the scope of research in our country and the number of academic studies on the change and transformstation created by social media tools in the sense of death is very few. Moreover, an epidemic disease like Covid 19 that changes many things in the world and a research on death through social media tools, aims to focus on a new point of examination and a deficiency both in our country and in the world. For this reason, the change created by new media tools in the meaning and perception of death has been examined together with the Covid 19 process. Within the scope of the study, both death shares of individuals using Facebook, Instagram and Twitter which are social media tools and their shares due to Covid 19 were examined. The main concerns of the study are to reveal how death has changed and transformed through social media tools by examining the death shares due to the Covid 19 epidemic. In the study, document analysis was used as a qualitative data tool. Within the scope of the study, death shares were used in the process from the emergance of social media tools to the start of the Covid 19 vaccine application in 2021. The results reached within the scope of the study were that the sharing of death in social media tools caused. Serious changes on the meanings of death and that with Covid 19 death shares both increased and accelerated the process of change and transformation.