İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Çankırı İli Örneği

Abstract

ÖZ Bu araştırmada güvenlik iklimi kapsamında yer alan iş sağlığı ve güvenliği (İSG) uygulamaları ve örgütsel bağlılık arasındaki yordama incelenmektedir. Araştırmanın amacı, çok tehlikeli ve tehlikeli iş sınıfında faaliyet gösteren işyerlerindeki çalışanların İSG uygulaması algısının örgütsel bağlılık algısı üzerindeki yordayıcılığını belirleyebilmektir. Çalışmanın evrenini Çankırı’da organize sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren işletmeler oluşturmuştur. Çalışmanın uygulanmasını kabul eden işletmelerin çalışanlarına anket uygulanarak veri toplanmıştır. İSG ile ilgili olan anketlerden elde edilen verilerin analizi için IBM SPSS22 programı kullanılarak keşfedici faktör analizi, örgütsel bağlılık ile ilgili olan anketlerden elde edilen verilerin analizi için Amos24 programı kullanılarak doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ayrıca demografik değişkenlere göre de IBM SPSS22 ile tanımlayıcı analizler yapılmıştır. İş sağlığı ve güvenliği kavramının 4 boyutu (iş sağlığı ve güvenliği bilinci, çalışma ortamı güvenliği, üretim proses güvenliği, acil durumlara hazır olma) ile örgütsel bağlılığın 3 boyutunun (duygusal bağlılık, devam bağlılığı, normatif bağlılık) arasındaki yordamayı araştırmak için beşli likert ölçeğinde anket formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda İSG uygulaması algısının örgütsel bağlılık algısı üzerinde negatif anlamlı bir yordayıcılığı olduğu belirlenmiştir. Çok tehlikeli ve tehlikeli iş sınıfındaki işletmelerin arasındaki negatif anlamlı yordama farkının çok tehlikeli iş sınıfında daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çok tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren işyerlerindeki İSG uygulamalarındaki 1 standart sapmalık artışın, örgütsel bağlılıkta bağlılıkta .60 standart sapmalık negatif anlamlı yordamaya, tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren işyerlerindeki İSG uygulamalarındaki 1 standart sapmalık artışın .51 standart sapmalık negatif anlamlı yordamaya neden olacağı sonucuna ulaşılmıştır. İşyerlerinin bu konuda, çalışanlarının İSG konusunda bilinçlenmesine yönelik eğitimleri ve bilgilendirme faaliyetlerini artırması gerektiği değerlendirilmektedir.

ABSTRACT In this study, within the scope of the safety climate, the prediction between occupational health and safety (OHS) practices and organizational commitment is examined. The aim of the research is to determine the predictor of the OHS practice perception of the employees in the workplaces operating in the very hazardous and hazardous class on the perception of organizational commitment. The universe of the study consisted of businesses operating in organized industrial zones in Çankırı. Data were collected by applying a questionnaire to the employees of the enterprises that accepted the application of the study. Exploratory factor analys is using the IBM SPSS22 program used to analyze the data obtained from the OHS related questionnaires, and confirmatory factor analysis method was used by using the Amos24 program for the analysis of the data obtained from the organizational commitment questionnaires. Descriptive analyzes were made with IBM SPSS22 according to demographic variables. A five-point Likert scale survey was conducted to investigate the predictor between the 4 dimensions of the OHS (OHS awareness, work environment safety, production process safety, emergency preparedness) and the 3 dimensions of organizational commitment (emotional, continuance, normative) form has been used. As a result of the research, it was determined that the perception of OHS practice had a negative significant predictor on the perception of organizational commitment. It has been concluded that the negative significant predictive difference between the businesses in the very hazardous and hazardous classes is more in the very hazardous business class. It has been concluded that a 1 standard deviation increase in OHS practices in workplaces operating in a very hazardous class will cause a negative significant predictor of .60 standard deviations in organizational commitment, and a 1 standard deviation increase in OHS practices in workplaces operating in a hazardous class will cause a negative significant prediction of .51 standard deviations. It is considered that work places should increase their training and information activities to raise awareness of their employees about OHS.