Bankacılık Rekabetinde Şube Lokasyonlarının Birliktelik Kuralları ile Analizi

Abstract

ÖZ Finansal piyasaların temel kurumlarından biri bankalardır. Bankalar hizmetlerini müşterilere ulaştırmak için yaygın olarak şube kanallarını kullanmaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de banka şubelerinin yerleşim yerlerine göre birlikte bulunuşlarını araştırmaktır. Böylece bankaların şube kanalı ile müşterilere ulaşmadaki rekabet durumları ortaya çıkarılmıştır. Bu araştırmada veri madenciliği yöntemlerinden birliktelik kuralları yöntemi kullanılmıştır. Türkiye Bankalar Birliği’ne kayıtlı tüm bankaların 961 yerleşim yerindeki 10320 adres bilgileri veri seti olarak kullanılmıştır. 2019 ve 2021 yıllarına ait veriler kullanılarak karşılaştırma yapılmıştır. Uygulamada tam sayım yapılmış olup katılım bankaları uygulama dışı bırakılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulardan bazıları şöyledir. 2019 ve 2021 yıllarını kapsayan veri seti içinde bankaların birlikte bulunma eğilimlerine ilişkin analizde tüm bankalar içinde en güçlü birliktelik Ziraat Bankası, Halk Bank, İş Bankası ve Denizbank arasında belirlenmiştir. Denizbank’ın şube sayısı sıralamasında sekizinci sırada bulunmasına karşılık, ilk 3 sırayı oluşturan bankalarla güçlü birliktelik sağlaması dikkat çekicidir. Denizbank daha az şube sayısı ile daha güçlü birliktelik sağlayıp rekabet avantajı elde etmiştir. Çalışmanın sonucu bankaların şube yeri seçim kararları açısından ve müşterilerin banka şubesi seçimi açısından önemlidir. Bankacılık çok kanallı pazarlamaya imkân tanısa da şube kanalı önemini korumaktadır. Şube müşterileri alternatif dağıtım kanallarına yönlendirilirken, şubeler alternatif dağıtım kanallarının kullanımını desteklemektedir. Bankalar şube sayılarını azaltsa da yeterli yaygınlıkta olmaları rekabet açısından önemlidir. Bu çalışma, araştırmacıların yerleşim yeri, banka ve zaman kriterlerini değiştirip, farklı birliktelik kuralları ortaya çıkararak, yeni bulgular elde edilmesi için katkı sağlar. Ayrıca dijitalleşen bankacılık ortamında bankaların şube ağlarını nasıl yapılandırdıklarının anlaşılmasına da katkıda bulunur.

ABSTRACT One of the fundamental institutions of financial markets is considered to be retail banking. Banks widely employ branches to provide services for their customers. The aim of this study is to investigate the coexistence of different bank branches in the same areas in Turkey. Thus, banks’ attraction of customers through the branches in a competitive environment is investigated. For this research, the association rules along with the data mining methodology were employed. To carry out this study 10320 branches registered with the Turkish Banking Association in 961 different areas were used as the data set. Comparative analyses were made using data from the years 2019 and 2021. A full branch count was initiated, and participation banking branches were excluded from this accounting. Some of the findings obtained as the result of this study are as follows. The strongest tendency of some of the banks being together in the same operational area in the years of 2019 and 2021, were determined to be Ziraat Bank, Halk Bank, İşbank, and Denizbank among all the accounted banks and branches. Although Denizbank ranks eighth in the number of branches among all the banks in Turkey, it is noteworthy that it maintains a strong association with the branches of the top three ranking financial institutions. Denizbank achieved a competitive advantage by establishing their branches in the same areas of the big three despite having fewer branches than the competition. As a result of this study, it is plausible to state that banks' branch location selection decisions were very important for both banks’ successes and customers' branch selection. Although the banking sector currently enables multi-channel marketing activities, the branch channel method still continues to have the most volume among all. Branch customers are directed to alternative distribution channels, while branches support the use of alternative distribution channels. Banks may reduce their number of branches, but they need to keep them sufficiently widespread and in competitive locations. This study contributes to obtaining new findings by changing the criteria of place, bank and time of the researchers and revealing different association rules. It also contributes to understanding how banks strategically locate their branch networks in the new digitalizing banking environment.