Koruyucu Aile Olma Şartı Sağlayan Eşlerin Koruyucu Aile Hizmet Modeline İlişkin Görüşleri

Abstract

ÖZ Toplumun temel yapı taşı olan aile çocukların sağlıklı yaşam sürebilmesinde büyük öneme sahiptir. Artan çeşitli toplumsal sorunlarla birlikte aile yapısında meydana gelen bozulmalar, parçalanmış aile ve korunmaya ihtiyacı olan çocuk kavramlarını karşımıza çıkarmaktadır. Korunmaya ihtiyacı olan çocuklar her dönem çeşitli toplumlar içinde varlığını sürdürmüş ve konuya ilişkin çocuğun aile yanında yahut aile ortamı dışında desteklendiği birtakım çözümler üretilmiştir. Yapılan nitel çalışmayla; Türkiye’de giderek yaygınlaşan ve çocuğun yüksek yararı açısından oldukça önemli olan koruyucu aile hizmet modeline ilişkin koruyucu aile yönetmeliğince koruyucu aile olma şartlarını sağlayan eşlerin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılır ve ölçüt örnekleme yöntemleri kullanılarak belirlenen ve Çankırı ilinde yaşayan 10 evli çift olmak üzere toplamda 20 katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler nitel veri analiz programı MAXQDA 18 kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında katılımcıların, çocuk sahibi olmaya ve bir başka çocuğun bakım ve gözetimini sağlamaya yönelik algıları, korunmaya ihtiyacı olan çocuk kavramı ve bu kapsamda yürütülen hizmetler hakkındaki fikir ve düşünceleri ortaya koyulmak istenmiştir. Bunun yanında katılımcıların koruyucu aile hizmet modeline ve koruyucu aile olmaya yönelik algılarıyla birlikte koruyucu aile hizmet modelinin toplumdaki yaygınlığı ve bu yaygınlığın arttırılmasına yönelik fikir ve düşünceleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin önemli bir kısmının koruyucu aile olma konusunda olumsuz düşünceye sahip olduğu ve söz konusu hizmet modelinin yeterince yaygın olmadığının ifade edildiği, bu düşüncelerin bireysel, çevresel ve hizmet modelinden kaynaklı çeşitli sebeplere bağlı olarak ortaya çıkabildiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda koruyucu aile hizmet modelinin yaygınlığının artırılmasına yönelik yapılabilecek çalışmalara ilişkin önerilere yer verilmiştir.

ABSTRACT The family, which is the basic building block of society, is of great importance for children to lead a healthy life. The deterioration in the family structure with the increasing variety of social problems reveals the concepts of the broken family and the child in need of protection. Children in need of protection have always existed in various societies, and some solutions have been produced in which the child is supported in the family or outside the family environment. In the qualitative study; A total of 20 participants, 10 married couples living in Çankırı, were determined by using the criterion sampling method, one of the purposeful sampling methods, in order to determine the opinions of spouses who meet the conditions of being a foster family in accordance with the foster family regulation regarding the foster family service model, which is becoming increasingly widespread in Turkey and is very important for the best interests of the child. In-depth interviews were conducted with a semi-structured interview form. The obtained data were analyzed using the qualitative data analysis program MAXQDA 18. Within the scope of the research, it was aimed to reveal the perceptions of the participants about having a child and providing the care and supervision of another child, the concept of the child in need of protection and the services provided in this context. In addition, the prevalence of the foster family service model in the society and their ideas and thoughts on increasing this prevalence were tried to be determined, together with the perceptions of the participants about the foster family service model and being a foster family. It has been concluded that a significant part of the individuals participating in the research have negative thoughts about being a foster family and that the service model in question is not widespread enough, and that these thoughts may arise due to various reasons originating from the individual, environmental and service model. As a result of the research, suggestions regarding the studies that can be done to increase the prevalence of the foster family service model are included.