TÜRK BASININDA AZERBAYCAN MESELELERİ (2000-2010)

Abstract

ÖZ

Hayatın vazgeçilmez unsuru medya, tüm bilim dallarına özgü bilgi kaynaklarının muhafaza edildiği büyük bir mecradır. Özellikle uzun ömürlü, silinme tehlikesi olmayan yazılı basın araçlarından gazeteler ve dergiler bilgiye ulaşmada daha güvenilir ve profesyonel yayınlardır. Bu doğrultuda basının en köklü ögesi olan ve tarihi belge niteliği taşıyan gazeteler bir olay ya da olguyu anlamamızda başvurduğumuz kaynaklar olmuştur. Bu yayınlar, bir ülkeyi tanımaya, o ülkeyi tüm boyutlarıyla ele almaya, o ülkenin sorunlarına ve zaferlerine şahitlik etmemizde, o ülkeye karşı algı oluşturmaya katkı sunan en temel kaynaklardır. Dolayısıyla bu çalışmada Türk basınında Azerbaycan incelenmiştir. Aydınlık Dergisi, Cumhuriyet Gazetesi, Sabah Gazetesi ve Yeni Asır Gazetesi’nde 2000-2010 yılları arası Azerbaycan meseleleri taranmıştır. Değişik görüşleri temsil eden yayınlar, Azerbaycan’ı daha kapsamlı ve farklı bakış açılarıyla ele alıp anlamamızı sağlamıştır. Araştırma esnasında Azerbaycan kelimesinin geçtiği her içerik ele alınmış olup konu sınırlandırılmasına gidilmemiştir. Bu doğrultuda Tez’in içeriği en fazla veriye sahip konulardan oluşmuştur. Bunlar ise, liderler konusunda Haydar Aliyev’in Son Yılları ve Vefatı; dış ilişkilerde tartışma konularından Karabağ Sorunu, Hazar Sorunu, Kıbrıs Referandumu Çıkmazı, Ermeni Açılımı; enerji ve ulaşım projelerinden Bakü-Tiflis-Ceyhan, Bakü-Tiflis-Erzurum, Bakü-Tiflis-Kars ve seçimlerden ise 2005 ve 2010 Genel Seçimleri, 2003 ve 2008 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri olarak içerikte yer almıştır. Tüm bu konular ışığında Türk basınında Azerbaycan’ın nasıl bir imaja sahip olduğu ve Türk basınının Azerbaycan’ın iç ve dış politika konularına yaklaşımı da ortaya konulmuştur. Ardından ise yayınların içerik çözümlemesi yapılmıştır. Netice itibariyle bu analizin hem Azerbaycan’ın birçok alanda geçirdiği tarihsel süreçlere ışık olacağı hem de ilgili araştırmacılara temel kaynak olacağı görülmüştür.

ABSTRACT

Media, an indispensable element of life, is a great channel where information resources specific to all branches of science are located. Long-lasting, non-erasable newspapers and magazines are more reliable and professional publications in accessing information. In this direction, newspapers, which are the most rooted element of the press and are historical documents, have been the sources we refer to in order to understand an event or phenomenon. These publications are the most basic resources that contribute to getting to know a country, dealing wiht that country with all its dimensions, witnessing the problems and victories of that country, and creating a perception against that country. Therefore, in this study, Azerbaijan was examined in the Turkish press. The 'Azerbaijan problems' between the years 2000-2010 was scanned ın Aydınlık Magazine, Cumhuriyet Newspaper, Sabah Newspaper and Yeni Asır Newspaper. The publications with different views have enabled us to deal with and understand Azerbaijan in more detail. During the research, every content in which the word "Azerbaijan" is mentioned has been discussed and no subject limitation has been made. In this direction, the content of the Thesis consists of the subjects with the most data. These are; Last Years and Death of Heydar Aliyev, Karabakh Problem, Caspian Problem, Cyprus Referendum Dilemma, Armenian Opening, Baku-Tbilisi-Ceyhan, Baku-Tbilisi-Erzurum, Baku-Tbilisi-Kars, 2005 and 2010 General Elections, 2003 and 2008 Presidency Elections are included in the content. In the light of all these issues, the image of Azerbaijan in the Turkish press and the approach of the Turkish press to Azerbaijan’s domestic and foreign policy issues have been revealed. Then, the content analysis of the publications was made. As a result, it has been seen that this analysis will both shed light on the historical processes experienced by Azerbaijan in many areas and will be the main source for the relevant researchers.