Osmanlı Duvar Resimlerinde Savunma Ve Sivil Mimari Betimlemeleri

Abstract

ÖZ Yüzyıllarca Osmanlı resim sanatının egemen türü olan resimli el yazmalarından sonra 18. yüzyıldan itibaren yapıların duvarlarında görülmeye başlayan duvar resimleri, 19. yüzyılda İmparatorluğun tüm bölgelerine yayılmıştır. Avrupa’nın Barok, Rokoko ve Ampir üsluplarını Osmanlı yorumuyla harmanlayan bu yeni anlayış, başkentte sivil yapılara, taşrada ise hem sivil hem de dini yapılara uygulanmıştır. Konularını genellikle manzara, natürmort ve sembolik betimlemelerden alan duvar resimleri zaman içerisinde çeşitlilik göstermiştir. Bunlardan birisi de mimari betimlemelerdir. Bu betimleme türü, kimi zaman bir manzaranın içinde yer alırken kimi zaman da tek başına betimlenmiştir. İlk örneklerini Topkapı Sarayı’nda I. Abdülhamit döneminde (1774-1789) görmeye başladığımız mimari betimlemeler genellikle İstanbul’un köşk ve kasırlarından ibaret iken daha sonraları özellikle taşra vilayetlerinde görülen duvar resimlerinde başkent İstanbul’u simgeleyen yapılar betimlenmiştir. Mimari betimlemeler içerisinde savunma ve sivil yapılar önemli bir yer tutmuştur. Kale, hisar, sur ve kışla savunma yapılarını, konut, saray, kasır, köşk, yalı ve konaklar sivil yapıları oluşturduğu görülmüştür. Bunlar kimi zaman şematik kimi zaman gerçekçi bir biçimde yapılmıştır. Bunların bazıları Barok ve Rokoko bezemelerle sınırlandırılırken bazıları da yapının duvarlarına doğrudan uygulanmıştır. Duvar resimlerinde çoğunlukla İstanbul siluetine etki eden betimlemeler görülmüş ancak yapının bulunduğu şehrin ya da çevresindeki yapıların betimlemelerine de rastlanmıştır. Bu betimlemelerin 18. ve 19. yüzyıllarda başkent ve taşradaki yapılara uygulanmasında Osmanlı Devleti’nin izlemiş olduğu yenileşme ve batılılaşma hareketlerinin etkileri yansımıştır. Böylelikle Osmanlı Devleti bu değişimini tüm dünyaya göstermeyi amaçlamıştır.

ABSTRACT After the illustrated manuscripts, which were the dominant genre of Ottoman painting for centuries, murals, which started to be seen on the walls of buildings from the 18th century, spread to all parts of the empire in the 19th century. This new understanding, which blends the Baroque, Rococo and imperial styles of Europe with the Ottoman interpretation, has been applied to civilian structures in the capital, and to both civilian and religious structures in the upstate. The murals, which usually take their subjects from landscape, still life and symbolic imagery, have varied over time. One of them is architectural imageries. This type of imagery is sometimes included in a landscape, and sometimes it is portray alone. Architectural descriptions, the first examples of which we began to see in the Topkapı Palace during the reign of Abdulhamid I (1774-1789), were generally composed of mansions and pavilions of İstanbul,while structures symbolizing the capital İstanbul were depicted in wall paintins, which were seen later especially in provincial provinces. Defense and civil structure imageries have an important place in architectural imageries. Castle, fortress, citiy wall and barracks defense structures, houses, palaces, pavilions, waterside residences and mansions ıt has been observed that civil structures have formed. These are sometimes made schematically and sometimes in a way that reflects reality. Some of the imageries were limited to Baroque and Rococo decorations, and some were applied directly to the walls of the building. In the murals, mostly imageries affecting the silhouette of Istanbul were seen, but there were also imageries of the city where the building is located or the structures around it. The effects of the modernization and westernization movements followed by the Ottoman Empire were reflected in the application of these imageries to the capital and upstate buildings in the 18th and 19th centuries. Thus, the Ottoman Empire aimed to show this change to the whole world.