DEMOKRATİK BİR TASARIM YÖNTEMİ OLARAK KULLANICI KATILIMLI MODELİN KAMUSAL MEKÂNLAR ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ: KARABÜK VALİLİK BİNASI ÖRNEĞİ

Abstract

ÖZET

Günümüzde toplumların demokratik bir ortamda var olma talepleri, mimarlık alanında da yerini bulmuş ve mimarlıkta tasarım alanında yeni yöntem ve yaklaşımlara duyulan ihtiyaçları ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada, tasarım alanında demokratik bir süreç olarak kabul gören kullanıcı katılımlı modelin kamusal mekânlar üzerinden yeniden düşünülmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu noktadan hareket eden çalışmada, öncelikle kamu, kamusal mekân ve kamusal yapı gibi kavramları açılmış ve ideal kamusallık olgusunun yaratılması için kullanıcı katılımıyla karar alma süreçlerinde demokratik bir ortamın gerekliliği vurgulanmıştır. Kullanıcı katılımlı modelin uygulandığı çalışmada, kamu yapısı örneği olarak Karabük Valilik Binası ele alınmıştır. Karabük Valilik Binası ilk olarak, Karabük Belediyesi’nin bir belediye binası üretilmesi için açtığı yarışma yoluyla yapılmıştır. Ancak zaman içinde meydana gelen dönüşümler sonucunda günümüzde Valilik binası olarak işlevini sürdürmektedir. Mimari proje yarışması yoluyla belediye yapısı işlevi için üretilmiş bir tasarımın, farklı bir işlevdeki yapıya dönüşmesi durumunda ortaya işlevsel sorunlar çıkacağı argümanıyla, Karabük Valilik binası çalışmanın kapsamına alınmış ve kullanıcı katılımının olduğu bir ortamda yapının yeniden nasıl yorumlanacağı incelenmiştir. Bu incelemeyi yapabilmek için Karabük Valilik Binasını kullanıcılarına yönelik anket çalışması uygulanmıştır. Böylece, kentlinin yaşantısını şekillendiren kamusal mekânların ideal tasarımına ilişkin durumlar saptanmış ve demokratik bir ortamda katılımcıların önerileri ortaya çıkarılmıştır. Karabük Valilik Binası örneğinin ayrıca, Karabük’ün mimarlık ortamında yerel otoritenin kendi inisiyatifini ortaya koyduğu örneklerden biri olduğu da gözlenmiştir. Bu nedenle çalışmada, yerel otoritelerin ideolojilerinin baskın olduğu ortamlar yerine daha demokratik ve şeffaf ortamların varlığında gerçekleşen tasarım kararlarıyla, mekân ve kullanıcı arasındaki uyumun daha nitelikli ve sürdürülebilir olacağı düşünülmektedir.

ABSTRACT

Today, the demands of societies to exist in a democratic environment have also found their place in the field of architecture and have revealed the need for new methods and approaches in the field of design in architecture. In this study, it is aimed to rethink and evaluate the user-participation model, which is accepted as a democratic process in the field of design, through public spaces. From this point of view, in the study, first of all, concepts such as public, public space and public structure were opened and the necessity of a democratic environment in decision-making processes with user participation was emphasized in order to create the ideal publicity phenomenon. In the study, in which the user-participation model was applied, Karabük Governor's Office was taken as an example of public structure. The Karabük Governor's Office was first built through the competition held by the Karabük Municipality to produce a municipal building. However, as a result of the transformations that took place over time, it continues to function as the Governor's Office today. With the argument that functional problems will arise if a design produced for the function of a municipal building through an architectural project competition turns into a structure with a different function, the Karabük Governor's Office was included in the scope of the study and how the building would be reinterpreted in an environment with user participation was examined. In order to make this review, a survey was conducted for the users of the Karabük Governor's Office. Thus, the situations regarding the ideal design of public spaces that shape the life of the citizens were determined and the suggestions of the participants were revealed in a democratic environment. It has also been observed that the example of the Karabük Governor's Office is one of the examples in the architectural environment of Karabük, where the local authority reveals its own initiative. For this reason, in the study, it is thought that the harmony between the space and the user will be more qualified and sustainable with the design decisions made in the presence of more democratic and transparent environments instead of the environments where the ideologies of the local authorities are dominant.