Hukuki Güvenlik İlkesi

Abstract

ÖZ Günümüzde olduğu kadar çok eski dönemlerde de hukuk kurallarına ihtiyaç duyulmuştur. Bu hukuk kurallarıyla sahip olunan temel hakların yanında toplumsal adalet, düzen ve refah sağlanmak istenmiştir. Geçmişten günümüze kadar kişiler bakımından en önemli husus temel hak ve hürriyetlerin korunması olmuştur. Bu korumanın gerçekleşmesi ise hukuki güvenliğin Anayasa, kanun, karar, sözleşme ve bildiri gibi birçok düzenlemenin içerisinde yer almasıyla sağlanmaya çalışılmıştır. Hukuki güvenlik ilkesi, Anayasada bizzat yer almasa da Anayasanın 2. maddesinde yer alan hukuk devleti ifadesi altında değerlendirilmektedir. Bu ilke, kişilerin hukuki olarak sahip olduğu birtakım haklar çerçevesinde kendilerine uygulanacak hukuki kuralların açık, anlaşılır ve belirli olmasıyla birlikte bu kuralların neler olduğunu ve hangi davranışının ne gibi sonuçlar doğuracağını önceden bilmesi ile davranışlarını o kurallara göre belirleyebilmesini sağlamaktadır. Söz konusu durumların olmadığı ortamda hukuki güvenlikten bahsedilemez. Günümüzde hukuki güvenlik bağlamında birçok konu ve ilke iç içe geçmiş durumdadır. Bu bakımdan hukuki güvenlik, hukuk devleti, istikrar, belirlilik, kazanılmış hak, haklı beklenti ve idari kararlarda geri alma unsurlarının yanında çeşitli hukuk dallarındaki ilkeler ile birlikte ele alınması gereken bir ilkedir. Hukuk devleti, hukukun üstün olduğunu, var olan hukuk kurallarının dışına çıkılmamasını, hukuka bağlı olmayı ifade etmesinin yanında kişilere hukuki güvenliği sağlayan devlet olarak da tanımlanmaktadır. Hukuk devleti ve hukuk devleti ilkesinin gerekleri ile idare, vergi, ceza ve ceza muhakemesi hukuku, hukuki güvenlik ilkesiyle ilişkilidir. Bu ilişki kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.

ABSTRACT Legal rules were needed in ancient times as well as today. In addition to the fundamental rights possessed by these legal rules, social justice, order and welfare were sought to be provided. From past to present, the most important issue for people has been the protection of fundamental rights and freedoms. The realization of this protection has been tried to be ensured by the inclusion of legal security in many regulations such as the Constitution, laws, decisions, contracts and declarations. Although the principle of legal security is not included in the Constitution itself, it is evaluated under the rule of law in Article 2 of the Constitution. This principle ensures that the legal rules to be applied to them within the framework of certain rights they have legally are clear, understandable and specific, and that they can determine their behavior according to those rules by knowing in advance what these rules are and what kind of consequences their behavior will have. In the absence of such situations, legal security cannot be mentioned. Today, many issues and principles are intertwined in the context of legal security. In this respect, legal security is a principle that should be considered together with the principles of various branches of law, as well as the rule of law, stability, certainty, vested rights, rightful expectation and withdrawal in administrative decisions. The rule of law is defined as the state that provides legal security to individuals, as well as expressing that the law is superior, that the existing rules of law are not violated and that they are bound by the law. The requirements of the rule of law and the rule of law are related to the principle of legal security in administrative, tax, criminal and criminal procedure law. This relationship has been extensively studied.