GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ARAP-İSRAİL SAVAŞLARI VE SORUNLU BÖLGELER

Abstract

ÖZ İnsan var olduğundan beri savaşlar, çatışmalar, sorunlar ve barışlar var olmuştur. Meydana gelen savaşlar ve çatışmalar yazının icadı ile birlikte kayıt altına alınmıştır. Bu savaşların en önemlilerinden ve dönemimize en yakınlarından biri de Arap – İsrail Savaşları’dır. Filistin topraklarında 1948 senesinde kurulan İsrail’e karşı tek yumruk olmaya çalışan Arap devletleri, Filistin topraklarında İsrail varlığını tanımamış birçok savaş yapmışlardır. Bu savaşlarda yenilen Araplar, İsrail’e karşı stratejik açıdan önemli kimi topraklarını kaybetmişlerdir. Bu durum ise günümüzde Araplar ve İsrail arasında çeşitli sorunlara yol açmış ve sorunlu bölgeler ortaya çıkmıştır. Günümüz şartlarında Arap – İsrail ilişkileri barış yönünde ivme kazanırken, Filistinliler’in bu duruma tepkili olmaları ve kendi haklarını kendilerinin arayacağını bildirmeleri de Arap – İsrail Savaşları’nın artık Arap ülkeler ve İsrail arasında değil, Filistin halkı, onları destekleyenler ve İsrail arasında yaşanacağını göstermektedir. Bu tez çalışması kapsamında ilk bölümde siyasi coğrafyaya dair tanımlar verilmiş ve genel terimler açıklanmıştır. İkinci bölümde ise savaşların yaşandığı bölgelerin (Golan, Gazze, Sina, Doğu Kudüs) coğrafi ve tarihi özellikleri işlenmiştir. Üçüncü bölümde Arap ve Yahudi toplumları arasında gerçekleşe savaşlar ve barış görüşmeleri etraflıca ele alınmıştır. Ayrıca çalışmada yaşanan çatışma ve savaşlar sırasında bölgesel ve küresel aktörlerin pozisyonunu da araştırılmıştır. Dördüncü bölümde Arap-İsrail Savaşları sonucunda İsrail tarafından ele geçirilen ve Araplarla arasında sorunlara dönüşen sorunlu bölgelere değinilmiştir. Beşinci ve son bölümde günümüzde normalleşme yolu izleyen Araplar ile İsrail’in normalleşme adımları değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde genel bir değerlendirme yapılmış ve çeşitli öneriler sunulması uygun görülmüştür.

ABSTRACT Wars, conflicts, problems and peace have existed since man has existed. The wars and conflicts that occurred were recorded with the invention of writing. One of the most important of these wars and one of the closest to our period is the Arab - Israeli Wars. The Arab states, which tried to be a single fist against Israel, which was established in Palestine in 1948, did not recognise the existence of Israel in Palestinian territories and fought many wars. This situation has led to various problems between Arabs and Israel today and problematic regions have emerged. While Arab-Israeli relations are gaining momentum towards peace in today's conditions, the Palestinians' reaction to this situation and their declaration that they will seek their own rights shows that the Arab-Israeli Wars will no longer take place between Arab countries and Israel, but between the Palestinian people, their supporters and Israel. Within the scope of this thesis, in the first chapter, definitions of political geography are given and general terms are explained. In the second chapter, the geographical and historical characteristics of the regions where the wars took place (Golan, Gaza, Sinai, East Jerusalem) are discussed. In the third part, the wars and peace negotiations between the Arab and Jewish communities are discussed in detail. In the fourth chapter, the problematic regions that were captured by Israel as a result of the Arab-Israeli Wars and which turned into problems between the Arabs and Israel are discussed. In the fifth and final section, the normalisation steps taken by the Arabs and Israel, which are on the path of normalisation today, are evaluated. In the conclusion, a general evaluation is made and various recommendations are presented.