İdarenin Kusur Sorumluluğu

Abstract

ÖZ İdarenin, yükümlü olduğu kamu hizmetini yerine getirirken eylem ve işlemleriyle sebep olduğu zararları gidermesi gerekmektedir. İdarenin mali sorumluluğu olarak ifade edilen bu sorumluluk hukuk devleti olmanın bir gereği olup, Anayasanın 125/7. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, “İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür”. İdarenin sorumluluğu, idarenin bir kusurundan kaynaklanabileceği gibi herhangi bir kusurunun bulunmadığı durumlarda da söz konusu olabilir. İdarenin sorumluluğu, bu nedenle kusurlu ve kusursuz sorumluluk olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Her iki durumda da idare zararı karşılamaktadır. Kusur sorumluluğu, kural olarak hizmet kusuru sonucunda ortaya çıkmaktadır. Hizmet kusuru, hizmetin kuruluşundan kaynaklanan ve hizmete bağlı bir faaliyetin zarara neden olduğu kusur türüdür. Bu durumda idare doğrudan sorumludur. Hizmet kusurunun yanısıra kişisel kusur halleri de idarenin kusur sorumluluğuna sebep olabilmektedir. Kişisel kusur, hizmet içi ve hizmet dışı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Her iki durumda da zarar, hizmetten ayrı olarak kamu görevlisinin faaliyeti sonucunda meydana gelmektedir. Hizmet içi kişisel kusurdan dolayı idare sorumludur ve görevliye rücu hakkı bulunmaktadır. Hizmet dışı kişisel kusurdan dolayı ise idare herhangi bir sorumluluk taşımamaktadır. İdarenin kusur sorumluluğuna ilişkin kavramlar konusunda doktrinde ve içtihalatlarda farklı değerlendirmeler bulunmaktadır. Tarihsel süreçte Danıştayın içtihatlarının zaman içerisinde değiştiği gözlemlenmektedir. İdarenin kusurdan doğan sorumluluğu konusu günümüzde zarar görenin lehine gelişmeye devam etmektedir.

ABSTRACT The administration must compensate for the damages caused by its actions and transactions in providing the public service. This responsibility, represented as the administration’s financial responsibility, is necessary for being a state of law and is regulated in article 125/7 of the constitution. The article indicates that “The Administration is obliged to pay the damage arising from its own actions and transactions”. The responsibility of the administration may arise from a fault of the administration, or it may be in question in cases where there is no fault of the administration. As a result, the administration’s liability is divided into two categories: faulty and strict liability. In both cases, damage is recouped by the administration. Fault liability usually occurs as a result of a service fault. A service defect is a form of defect that originates from the establishment of the service and is caused by an activity connected to the service. The administration is directly responsible in this case. In addition to service faults, personal faults may also cause the administration to be liable for fault. There are two types of personal defects: in-service and out-of-service. In both circumstances, the damage is caused by the public official’s actions apart from the service. The administration is responsible for personal fault in the service and has the right of recourse to its personnel. The administration does not bear any responsibility for personal faults out of service. There are different evaluations in the doctrine and case law about the concepts related to the fault liability of the administration. In the historical process, the jurisprudence of the Council of State has changed over time. The issue of the responsibility of the administration arising from fault continues to develop in favor of the injured party today.