Marzubân-Nâme Tercümesi Üzerine Kültürdilbilimi İncelemesi

Abstract

ÖZ DOĞAN, Sena Nur, Marzubân-nâme Tercümesi Üzerine Kütlürdilimi İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi, Karabük, Haziran-2022. Dil, insanın var oluşunun sonucudur. İnsan, dili var eden, geliştiren, yöneten, seslendiren, yazıya aktaran varlıktır. Şüphesiz dil, temelde insanın zihnindekilerinin dışa vurumudur. Meydana gelen dışa vurum, insana anlatmayı, anlamayı, sevmeyi, hissetmeyi, fikir üretmeyi sağlar. Dil üzerine eski çağlardan bu yana çalışmalar yürütülmüştür. Yürütülen çalışmalar dilbilim alanını doğurmuştur. Dilbilim alanından doğan kültürdilbilim, çalışmanın hem amacı, hem konusu hem de yöntemidir. Kültürdilbilim Rusya’da ortaya çıkmıştır. Kültürdilbilim, dil-kültür etkileşiminni inceler. Kültürdilbilim, Türkiye’de gelişim aşamasındadır. Çalışmanın amaçlarından biri kültürdilbilimin alanının Türkiye’deki gelişimine katkıda bulunmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın çıkış kaynağı olan; dil, dilbilim, kültürdilbilim kavramları üzerine açıklamalar yapılmıştır. Bu açıklamaların yapılmasının amacı araştırmanın temelindeki kavramlara yer vermektir. Ayrıca çalışmada esas alınan Marzubân-nâme Tercümesi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Marzubân-nâme Tercümesi üzerine yapılan kültürdilbilimi incelemesinin nihayetinde belirlenen 226 kültürel kavramın anlamı; sözlüklerden, kullanım örnekleri; atasözleri ve deyimler sözlüklerinden, edebî eserlerden incelenerek açıklanmış ve tanık gösterilmiştir. Türkçe kavramların etimolojisine, Türkçenin tarihi devirlerindeki biçimlerine yer verilmiştir. Her kavramın Türk kültüründeki yeri saptanarak ilgili konulardan, hadiselerden, kişilerden söz edilmiştir. Kavram ile ilgili kültürel hususlardan bahsedilmiştir. Ele alınan kavram üzerinde kültürün etkisi ile meydana gelen anlam değişimleri belirlenmiş ve açıklanmıştır.

ABSTRACT DOGAN, Sena Nur, Marzuban-Mame Review of the Mass Language on the Translation of the name, Master's Thesis, Karabük, June-2022. Language is the result of human existence. A person is an entity that creates, develops, manages, voices, conveys language to writing. Undoubtedly, language is basically the expression of what is in a person's mind. The outward impact that occurs allows you to tell a person, understand, love, feel, generate ideas. Studies have been conducted on the language since ancient times. The conducted studies gave birth to the field of linguistics. Cultural linguistics, born from the field of linguiclinguistics, is both the purpose, subject and method of the study. Culturology originated in Russia. Cultural linguistics studies the interaction of language and culture. Cultural linguistics is at the stage of development in Turkey. One of the objectives of the study is to contribute to the development of the field of cultural linguistics in Turkey. In the introduction section, explanations were made on the concepts of language, linguistics, cultural linguistics, which are the source of the output of the study. The purpose of making these explanations is to include the concepts underlying the research. In addition, information is given about the Translation of Marzuban-name, which is based on the study. In the second part, the meaning of 226 cultural concepts determined at the end of the cultural linguistics study on the translation of Marzuban-name; dictionaries, usage examples; proverbs and idioms dictionaries, literary works have been examined and explained and witnesses have been shown. Turkish etymology of concepts and forms of Turkish in historical periods are given. The place of each concept in Turkish culture has been determined and related issues, events, people have been mentioned. Cultural aspects related to the concept have been mentioned. The meaning changes that occur with the influence of culture on the concept under consideration are determined and explained.