FİLİSTİN BATI ŞERİA’DA 15-49 YAŞ EVLİ KADINLAR ARASINDA KARŞILANMAYAN AİLE PLANLAMASI GEREKSİNİMİ PREVALANSI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER: TOPLUM TABANLI KESİTSEL ÇALIŞMA

Abstract

ÖZET

Çalışmanın amacı, Filistin Batı Şeria’da yer alan üç farklı yerleşim yerinde (kırsal alan, mülteci kampı ve kentsel alan) yaşayan 15-49 yaş arası evli kadınlarda karşılanmayan AP gereksinimi prevalansının ve ilişkili faktörlerin belirlenmesidir.

Kesitsel çalışma, 2021-2022 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Örnek büyüklüğü, hedef populasyon 13752 (Kalkilya, Tulkarım mülteci kampları ve Azzun’dakı15-49 yaş evli kadın sayısı) %95 Güven Aralığı, %5 hata payı, prevalans %13,1 ve desen etkisi 3 değerleri ile yapılan hesaplamada 522 olarak saptanmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizde iki değişkenli ve çok değişkenli lojistik regresyon analizleri kullanıldı analizi uygulanmıştır.

Kadınların %40,8'si modern ve %25,9’u geleneksel olmak üzere, %66,7'si herhangi bir AP yöntemi kullanmaktadır. En yaygın kullanılan üç yöntem geri çekme (%36,2), rahim içi araç (%30,7) ve oral kontraseptiftir (%12.6). Karşılanmayan aile planlaması sıklığı herhangi bir yöntem için %7,1 ve modern yöntemler için %32,9 olarak saptanmıştır. Karşılanmayan aile planlaması gereksinimi Kalkilya'da yaşayanlarda 2,2 kat, sağlık merkezine erişimin zor olduğunu düşünenlerde 5,7 kat, kayınvalidesi yöntem kullanımını onaylamayanlarda 5,1 kat ve yöntemlerin yan etki korkusu nedeni ile aile planlaması merkezine başvurmayanlarda 3,2 kat fazla idi. Karşılanmayan aile planlaması gereksiniminin ortadan kaldırılabilmesi için toplumun gereksinimlerine odaklanan güçlü birinci basamak sağlık hizmeti temel gerekliliktir.

ABSTRACT

The aim of the study is to determine the prevalence of unmet need for family planning and the related factors among married women aged 15-49 who live in three different settlements (rural, refugee camp, and urban areas) in the West Bank, Palestine.

This cross-sectional study was conducted in 2021–2022 years. The targed population of the study was 13752 (number of married women aged 15-49 in Qalqilya, Tulkarm refugee camps and Azzun). The sample size was calculated as 522 (95% Confidence Interval, 5% margin of error, prevalence 13.1%, the design effect 3). The data was collected through face-to-face interviews. Bivariate and multivariate logistic regression analyses were to examine the dependent and independent variables.

The prevalence of women who currently use any contraceptive method was 66,7% (25,9% for traditional and 40.8% for modern method). The most used methods are withdrawal (36.2%), intrauterine device (30.7%) and oral contraceptive (12.6%). The prevalence of unmet needs for family planning was 7.1%. for any method and %32,9 for modern methods. Unmet need for family planning was higher 2.2 times among those living in Qalqilia, 5.7 times among women who have a problem with accessing a health center, 5.1 times among women’ mother-in-law's disapproval with the use of the method. Also, the lack of access to health centers due to fear of the side effects of family planning methods increased the risk 3.2 times. To eliminate the unmet need for family planning, strong primary health care that focuses on the needs of the community is the basic requirement.