ZONGULDAK İLİNDE YAŞAYAN 24-36 AYLIK ÇOCUKLARIN TAM AŞILANMA DÜZEYLERİNİN VE EBEVEYNLERİN AŞILAMAYA KARŞI TUTUMLARININ BELİRLENMESİ: TOPLUM TABANLI KESİTSEL ÇALIŞMA

Abstract

ÖZET

Çalışmanın amacı, Zonguldak’ta yaşayan 24-36 aylık çocukların tam aşılanma düzeylerinin, ebeveynlerin aşılamaya karşı tutumlarının ve ilişkili faktörlerin belirlenmesidir. Kesitsel çalışmanın hedef populasyonu 24-36 ay çocuklar (N= 12489) ve ebeveynleridir. Örnek büyüklüğü Epiinfo Statcalc programında prevalans %42,6 (TNSA 2018 bulgularına göre Batı Karadeniz Bölgesindeki 24-36 aylık tam aşılanmış çocuk sıklığı), hata payı %5, %95 Güven Aralığı değerleri ile 365 kişi olarak belirlenmiştir. Çalışmanın bağımlı değişkenleri a) 24-36 aylık çocukların tam aşılanma düzeyi ve b) ebeveynlerinin aşı tereddütü düzeyidir. Veriler bir tanımlayıcı soru formu ve Çocukluk Çağı Aşılarına İlişkin Ebeveynlerin Tutumları Ölçeği (PACV) kullanılarak toplanmıştır. Veriler, bivariate ve multivariate lojistik regresyon aracılığı ile analiz edildi. Bivariate lojistik regresyon analizinde p değeri 0,20’den küçük olan değişkenler, multivariate lojistik regresyon modeline alındı. Multivariate analizlerde p<0,05 ise anlamlı kabul edildi. Çalışmada çocukların %92,6’sı (n=338) tam aşılı,%5,2’si (n=19) eksik aşılı, %2,2’si (n=8) aşısızdır. Ebeveynlerin PACV ölçeği puan ortalaması 40,7±12,7 olup, %18,1’inde (n=66) aşı tereddütü vardır. Aşı tereddütü olma olasılığını çocuğun aşısız ya da eksik aşılı olması 10,5 kat, babanın lise ve üstü öğrenim düzeyine sahip olması 6,0 kat, babanın gelir getiren bir işte çalışmaması 4,2 kat, çocuğun kayıtlı olduğu aile hekiminin kim olduğunun bilinmemesi 4,0 kat, çocukluk çağı aşıları konusunda aile sağlığı elemanı dışındaki kaynaklardan bilgi alınması 3,4 kat artırmaktadır. Çalışma, halk sağlığı açısından kritik önemi olan bağışıklama hizmetlerinin geliştirilmesinde birinci basamak sağlık kuruluşlarının işlevlerinin güçlendirilmesini vurgular.

ABSTRACT

The aim of the study is to determine the vaccination coverage level of 24-36 months-old children living in Zonguldak, the attitudes of parents towards vaccination and related factors. The target population of the cross-sectional study was children aged 24-36 months (N= 12489) and their parents. The sample size was determined as 365 people in the Epiinfo Statcalc program, with a prevalence of 42.6% (according to TNSA 2018 findings, the frequency of 24-36 months old, vaccinated children in the Western Black Sea Region), margin of error: 5%, and 95% confidence intervals. Dependent variables of the study were a) vaccination coverage level of 24-36 months old children and b) vaccination hesitancy level of their parents. Data were collected using a descriptive questionnaire and the Parent Attitudes about Childhood Vaccines (PACV) questionnaire. Data were analyzed by bivariate and multivariate logistic regression. Variables with a p value less than 0.20 in bivariate logistic regression analysis were included in the multivariate logistic regression model. In multivariate analyzes, p<0.05 was considered significant. In the study, 92.6% (n=338) of the children were fully vaccinated, 5.2% (n=19) were incompletely vaccinated, and 2.2% (n=8) were unvaccinated. The average PACV scale score of the parents was 40.7±12.7, and 18.1% (n=66) had hesitations about vaccination. The probability of being hesitant about vaccination is 10.5 times if the child is unvaccinated or incompletely vaccinated, 6.0 times higher if the father has a high school or higher education level, 4.2 times if the father does not have wage-earning employment, 4.0 times if parents do not know which family doctor their child is registered with, getting information about childhood vaccinations from sources other than family health personnel increases 3.4 times. The study emphasizes the strengthening of the functions of primary health care facilities in the development of immunization services that are critical to public health.