Kırım’ın İlhakı ve Statü Dönüşümü

Abstract

ÖZ Bu çalışmada Kırım’ın tarihsel gelişim sürecinden başlanarak, günümüze değin Kırım üzerinde egemen olmuş siyasi otorite değişimleri ele alınmaktadır. Özellikle kırılma noktaları diyebileceğimiz SSCB’nin dağılması ve Kırım’ın 2014 yılında Rusya tarafından ilhak edilmesi bu açıdan çalışmamızın ana hatlarını oluşturmaktadır. Tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Kırım’ın tarihsel gelişim süreci, Çarlık Rusya egemenliğinde geçirdiği siyasi değişimler ve Sovyetler egemenliğinde Kırım’da yaşananlar ele alınmıştır. İkinci bölümde SSCB’nin dağılması sonrası Kırım’ın yeni statüsü değerlendirmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda bağımsız Ukrayna’da Kırım Özerk Cumhuriyeti olarak yeni bir statüye kavuşan Kırım’ın, Ukrayna Anayasası çerçevesinde elde ettiği haklar ve hukuki statüsü incelenmiştir. Ayrıca Rusya’nın 2014 yılında Kırım’ı ilhak etmesinin ardından Kırım’ın yeniden el değiştirmesi ve bu gelişmenin yarattığı yeni düzende Kırım’ın statüsünde yaşanan değişimler de bu bölümde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Rusya’nın Kırım’ı ilhakı sonrası oluşan uluslararası kriz, uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde irdelenmiştir. Nitekim Kırım’ın ilhakının uluslararası ilişkiler bağlamında bir kriz olarak değerlendirilmesinin asıl sebebi; self determinasyon ilkesinin amacı ve kapsamı dışında hatalı bir değerlendirmeyle yorumlanmasından kaynaklanmaktadır. Mevcut durum, Ukrayna’nın talebi ve onayının olmadığı, bir ülkenin toprak bütünlüğünü ve sınırlarını bozmaya yönelik bir girişimdir. Diğer taraftan Kırım’da yaşayanlar işgal veya sömürge altında yaşayan bir halk olarak nitelendirmekten de oldukça uzaktır. Çalışma sırasında elde edilen netice ve tespitlere Sonuç kısmında yer verilmiştir. Kaynakça kısmında tez çalışması sırasında kullanılan kitap, makale, tez, dergi ve raporlar yer almıştır.

ABSTRACT In this study, changes of political authorities which have had control over Crimea so far are discussed starting from historical development period of Crimea. Especially disintegration of Soviet Union and annexation of Crimea in 2014 by Russia, which can be called as breaking points, constitute main points of the study in terms of political authority change. The thesis study consists of three parts In first part, historical development period of Crimea, political changes of Crimea under the control of Tsarist Russia and what Crimea has experienced under the control of Soviet Union are discussed. In second part, new status of Crimea after disintegration of Soviet Union is tried to be evaluated. In this context, legal status of Crimea, which has had a new status as Autonomous Republic of Crimea under the independent Ukraine, and rights Crimea has obtained within the limits of constitution of Ukraine are examined. Also, change of control over Crimea with the annexation of Crimea in 2014 by Russia and changes of status of Crimea within the new system set after the annexation are discussed in this part. In third part, international crisis which has emerged after the annexation of Crimea by Russia is studied within the limits of international law. In fact, main reason of evaluation of Crimea’s annexation as a crisis within the context of international relations is incorrect evaluation of the situation out of the aim and scope of self-determination principle. Current situation is an attempt to disrupt the territorial integrity and borders of a country, where Ukraine neither requests such a disruption nor approves it. On the other hand, people living in Crimea are quite far from a situation in which they are accepted as people living under an invasion or within a colony. Outcomes obtained during this study and detections are included in conclusion part. Books, articles, theses, magazines and reports used during this thesis study are included in references part.