Yatırım Teşviklerinin Aktüeryal Denge Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Araştırma

Abstract

ÖZ Aktüeryal denge, sosyal güvenlik politikalarının temel yapı taşlarının başında gelip büyük önem arz etmektedir. Ülke yönetimlerinin başlıca sorumlulukları arasında vatandaşlarının temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek gelmektedir. Bu noktada çalışan nüfus, ihtiyaçları karşılamada kendisine yetme noktasında çok da başarılı iken aktif olarak çalışmayan nüfusun temel ihtiyaçlarını karşılama noktasında ülke yönetimlerine çok daha büyük bir sorumluluk düşmektedir. Sosyal güvenlik sistemleri, bu sorumluluğun yerine getirilebilmesi adına ortaya çıkmıştır. Bu sistem ile birlikte hali hazırda çalışmayan nüfusun hem geçmiş dönemdeki çalışma süresi boyunca hem de mevcut çalışanların çalışma süreleri boyunca yaptıkları katkılar ile birlikte sürdürülebilirliğin sağlanması amaçlanmaktadır. Bir toplumda çalışan nüfus, oransal olarak ne kadar fazla olur ise sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği de o kadar fazla olmakta ve sistemin sürdürülebilirliği adına karşılaşılan güçlükler de o kadar hafiflemektedir. Aktüeryal denge, sosyal güvenlik sistemlerinin sürdürülebilirliği adına önemli bir olgu olup, yönetimler bu dengenin sağlanması adına çaba sarf etmektedirler. Bu aşamada kullanılabilecek araçlardan biri de yatırım teşvikleridir. Bu çalışmada Türkiye’de yatırım teşviklerinin aktüeryal denge üzerinde etkisi olup olmadığı sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmanın veri seti 2009 – 2021 yılları arasındaki dönemi kapsamaktadır. Araştırma sorusu doğrultusunda veri analiz yöntemi olarak basit doğrusal regresyon yöntemi kullanılmıştır. Analiz neticesinde elde edilen bulgular, yatırım teşviklerinin aktüeryal denge üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.

ABSTRACT Actuarial balance is at the forefront of social security policies and has great importance. One of the main responsibilities of the country's government is to meet the basic needs of its citizens. At this point, while the working population is very successful in being self-sufficient in meeting the needs, country governments have a much greater responsibility to meet the basic needs of the population that is not actively working. Social security systems have emerged in order to fulfill this responsibility. The aim with this system is sustainability with the contributions of the non-working population both during the previous working period and during the working period of the current employees. If the working population is high the continuity of the social security system will be easier and difficulties related to the continuity of the system are also facilitated. Actuarial balance is an essential phenomenon for the sustainability of social security systems, and administrations strive to achieve this balance. One of the tools that can be used for this purpose is investment incentives. In this study, an answer has been sought as to whether investment incentives affect the actuarial balance in Turkey. The data set of the study covers the period between 2009 and 2021. In line with the research question, the simple linear regression method was used as the data analysis method. The findings obtained as a result of the analysis show that investment incentives have a statistically significant and positive effect on the actuarial balance.