Kant ve Schopenhauer Felsefelerinde Özgürlük Problemi ve Etik Değerler

Abstract

ÖZ Felsefenin bir disiplini olan etiğin önemli bir problem alanını teşkil eden özgürlük, ilk çağlardan itibaren kendi üzerine düşünen insanın meydana getirdiği özsel bir sorun ve tartışma alanıdır. Özgürlük üzerine düşünen her filozof, özgürlüğü kendi varlık ve insan anlayışının doğrultusunda açıklama gayretinde olmuştur. Kendi üzerine düşünen ve yeni değerler inşa eden insanın özgürlük istemi ve arzusu da diğer varlıklardan farklı bir yaratılış özelliği olan özgür bir bilince sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Etik bir değer olan özgürlük, Kant felsefesinde evleviyetle bir bilgi problemi olarak ele alınmış ve akabinde aklın zorunlu bir idesi olarak ifade edilmiştir. Ona göre özgürlük, insanın istenç gücünün neticesinde ortaya koyduğu ahlak yasaları olarak ortaya çıkmıştır. İnsanı doğadaki diğer varlıklardan ayıran en önemli özelliği de budur. Aslında Kant’ın felsefesinin bir özgürlük felsefesi olduğunu söylemekle de mübalağa etmiş sayılmayız. Çünkü özgürlük onun çalışmalarının gayesi olan evrensel ahlak yasası ile ilişkilendirilmektedir. Schopenhauer’un bakış açısından özgürlük kavramı ise (Kant’ın her insan için istediği bir şey olarak özgürlükten) farklıdır. Çünkü Schopenhauer’a göre insan özgür bir varlık olarak görülemez. Elbette ki bu onun karşıt görüşleri yok saydığı ve dikkate almadığı anlamına gelmemektedir. O, bir sentez sonucu kendi düşüncesini inşa etmektedir. Schopenhauer’a göre kendinden önceki düşünürlerin en büyük hatası, insanı, diğer varlıklardan farklı bir yere koymalarıydı. Daha açık bir ifade ile insan ile varlık arasındaki bağı koparmak yerine bu bağı sağlam temeller üzerinden ifade etmek gerekirdi. Bu nedenle felsefesini insan ve varlık meselesi üzerinden inşa ederek özgürlük kavramına geçiş yapmıştır. Çalışmamızda kavramların ve konunun içeriği Kant’ın ve Schopenhauer’in özgürlük anlayışları çerçevesinde daha detaylı bir biçimde ele alınarak anlaşılır hale getirilmek amaçlanmıştır.

ABSTRACT Freedom, which constitutes an important problem area of ethics, which is a discipline of philosophy, is an essential problem and discussion area created by people who reflect on themselves since the early ages. Every philosopher who thinks about freedom has made an effort to explain freedom in line with his own understanding of being and human. The will and desire for freedom of a person who thinks about himself is due to the fact that he has a free consciousness, which is a different creation feature from other beings. Freedom, in Kant’s philosophy, was first dealt with as a problem of knowledge and then expressed as a necessary idea of the mind. According to him, freedom emerged as the moral laws that man put forward as a result of his will power. Thus, this is the most important feature that distinguishes man from other beings in natüre. In fact, it would not be an exaggeration to say that Kant’s philosophy is a philosophy of freedom. Because freedom is associated with the universal moral law, which is the goal of his work. From Schopenhauer’s point of view, the concept of freedom (as Kant wanted freedom for every human being) is different. Because, according to Schopenhauer, man cannot be seen as a free being. Of course, this does not mean that he ignores and does not consider opposing views. He constructs his own thought as a result of a synthesis. According to Schopenhauer, the biggest mistake of the thinkers before him; was that they put man in a different place from other beings. To put it more clearly, instead of breaking the bond between man and existence, it should have been expressed on solid foundations. Fort his reason, he made a transition to the concept of freedom by building his philosophy on the issue of human and existence. In our study, it is aimed to maket he concepts and the content of the subject understandable by considering them in more detail within the framework of Kant’s and Schopenhauer’s understanding of freedom.