Tarihi Kentlerde Turizm ve Kültürel Miras Yönetimi: Batı Karadeniz Örneği

Abstract

ÖZ Bir toplumun hafızası olan Kültürel Miras korunması, nesilden nesle aktarılması gereken büyük bir değerdir ve o toplumun yapı taşlarını oluşturur. Toplumların sahip olduğu benzersiz ve farklı kültürel değerler insanların ilgisini çekmekte ve önemli bir seyahat nedeni oluşturmaktadır Kültürel miras değerlerinin korunması ancak bu değerlerin ve özellikle turizm endüstrisinin geliştiği destinasyonlarda turizm faaliyetlerinin iyi yönetilmesi ile mümkündür. Bu bakımdan siyasi otoritelere, yerel yönetimlere, sivil toplum örgütlerine, turizm paydaşlarına, yerli halka çok büyük görevler düşmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin Batı Karadeniz Bölümünde yer alan ve Tarihi Kentler Birliği üyesi olan Mudurnu, Göynük, Karadeniz Ereğli, Safranbolu, Amasra, Kastamonu, Taşköprü ve Sinop kentlerindeki kültürel miras değerlerinin, turizm potansiyelinin incelenmesi, bu değerlerin korunması ve yönetimi ile ilgili olarak paydaş görüşlerinin ortaya konulmasıdır. Çalışmada Du Cros ve Mckercher’in (2012) Kültürel Miras Turizmi göstergeleri kullanılarak Mudurnu, Göynük, Karadeniz Ereğli, Safranbolu, Amasra, Kastamonu, Taşköprü ve Sinop kentlerinde yaşayan ya da görev yapan yerel yöneticiler (Belediye Başkanı, Kaymakam), İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü temsilcileri, otel işletmecileri, seyahat acentaları yöneticileri, sivil toplum örgütleri temsilcileri ile görüşmeler yapılmıştır. Toplamda 50 kişi ile yapılan görüşmelerden elde edilen verilerin aritmetik ortalamaları alınarak histogramlar oluşturulmuştur. Elde edilen veriler Du Cros ve Mckercher’in (2012) Pazarın Çekiciliği-Dayanıklılık Matrisi kullanılarak yorumlanmıştır (Mckercher & Du cross,2012). Sonuçlar, Ereğli ve Göynük kentlerinin pazar çekiciliğinin ve kültürel miras varlıklarının dayanıklılığının düşük olduğunu göstermektedir. Sinop, Safranbolu, Amasra ve Mudurnu kentlerinin pazar çekiciliği orta, kültürel miras varlıklarının dayanıklılığı ise yüksek olarak belirlenmiştir. Kastamonu ve Taşköprü kentlerinde ise pazar çekiciliği ve kültürel miras alanlarının dayanıklılığı orta-yüksek seviyededir.

ABSTRACT The preservation of cultural heritage, which is the memory of a society, is a great value that must be transferred from generation to generation and constitutes the cornerstones of the society. The unique and different cultural values of societies attract people's attention and constitute an important reason for travel. The preservation of cultural heritage is only possible with good management of heritage and tourism activities in destinations where tourism industry is developed. In this regard, political authorities, local governments, non-governmental organizations, tourism stakeholders and local people have great responsibilities. The aim of this study is to examine the cultural heritage values and tourism potentials in the towns of Mudurnu, Göynük, Karadeniz Ereğli, Safranbolu, Amasra, Kastamonu, Taşköprü and Sinop, which are located in the Western Black Sea Region of Turkey and are members of the Union of Historical Towns, and to reveal stakeholder views on the preservation and management of these values. In the study, using the Cultural Heritage Tourism Subindicators of Du Cros and Mckercher (2015), interviews were conducted with local authorities (Mayor, District Governor), Provincial Culture and Tourism Directorate representatives, hotel operators, travel agency managers, representatives of non-governmental organizations living or working in the towns of Mudurnu, Göynük, Karadeniz Ereğli, Safranbolu, Amasra, Kastamonu, Taşköprü and Sinop. Histograms were created using the arithmetic means of the data obtained from the 50 respondents. The data were interpreted using Du Cros and Mckercher's (2015) Market Appeal-Robusticity Matrix. The results show that the market appeal of the towns of Ereğli and Göynük and the robusticity of their cultural heritage are low. The market appeal of Sinop, Safranbolu, Amasra and Mudurnu is medium and the robusticity of cultural heritage is high. In Kastamonu and Taşköprü, the market appeal and robusticity of cultural heritage are medium-high.