ES-SÂDIKU'L- GARYÂNÎ'NİN LİBYALI BİR KADININ YABANCIYLA EVLENMESİNE DAİR FETVASI: LİBYA HUKUNA KIYASLA FIKHÎ BİR ARAŞTIRMA

Abstract

ÖZET

Bu çalışmada Sadiq Al-Ghariani’nin Libyalı kadınların Libyalı olmayanlarla evlenmesi konusundaki fetvası ele alınmıştır. Bu çalışmanın önemi, bu evliliğin sınırlandırılmasına ilişkin hüküm konusunu incelemesinde yatmaktadır. Bu kısıtlamanın doğru bir yaklaşım olup olmadığı, fetvanın İslam hukuku ve Libya yasalarına uygun olup olmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın problemi, Sadiq Al-Ghariani’nin Libyalı Müslüman bir kadının bir yabancıyla evlenmesi konusundaki fetvasının yanlışlığı hususunda fıkhî ve kanûnî delillere dayanmaksızın ortaya atılan sorgulama ve itirazlardır. Bu itirazlar fetvanın tamamen reddedilmesine neden olmuştur. Ancak problemin önemine binaen, bu konunun İslam hukuku ve Libya kanunlarına uygun olup olmaması bakımından incelenerek açıklamak gereği ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada tümevarımsal analiz yöntemi benimsenmiştir. Yöntemin icrası için Libyalı kadınların yabancılarla evlenmesi hususunda Kur’an ve sünneti ihtiva eden şer`î nas, fakih ve müfessirlerin görüşleri ve onların muteber delilleri tetkik edilmiştir. Çalışmada, Libya Medeni kanunundaki evlilik işlemlerini düzenleyen tüm maddeler ve bu maddelerin bir yönden ilgili fetva ile karşılaştırılması, diğer yönden İslam hukuku hükümleriyle kıyaslanması sağlanmıştır. Çalışmanın sonucunda Sadiq Al-Ghariani’nin Libyalı Müslüman bir kadının bir yabancıyla evlenmesi konusundaki sınırlandırıcı fetvasının arızi şartlarda geçerli olduğu ortaya çıkmıştır. Libya Cumhuriyeti’ndeki ilke ve esaslara uygun olarak, Libyalı bir kadınla evlenmek isteyen koca adayının mezhebi ve dini tespit edilinceye kadar fetva geçerlidir. Yine fetva, kadının velisinin zaruret ve ihtiyaç durumlarında maslahatı gözetip, zararı engellemeye matuf olarak müdahale edebilmesi konusundaki şer`î ilkelere de uygundur.

ABSTRACT This study deals with the fatwa of Sheikh Al-Sadiq Al-Ghariani on the issue of marriage between a Libyan woman and a non-Libyan. The importance of this study lies in the fact that it studies the issue of the ruling on restricting this marriage, nd the validity of this restriction or not, the extent of the legality of this fatwa and its compatibility or conflict with Islamic jurisprudence and Libyan law. The problem of the research lies in the doubts and suspicions raised about the invalidity of the fatwa of Al-Sadiq Al-Ghariani in the issue of the marriage of a Libyan Muslim woman to a foreigner, without basing those suspicions and rumors on jurisprudential and legal evidence, that was the reason for rejecting the fatwa altogether and in details, and due to the importance of the issue it was necessary to find out the ruling and explanation of this issue, and its compatibility or difference with Islamic jurisprudence and Libyan law. This study relied on the inductive-analytical method, by extrapolating all legal texts from the Qur’an and Sunnah, the sayings of jurists and commentators, and their considerable evidence in the matter of Libyan marriage to a foreigner. The study also relied on collecting the legal materials regulating marriage transactions in the Libyan Personal Status Law, and comparing them with the fatwa on one hand, and with the provisions of Islamic jurisprudence on the other hand. The results of the study showed the validity of the fatwa of Al-Sadiq Al-Ghariani to restrict the marriage of the Libyan woman to the foreigner temporarily, until the doctrine and religion of the foreign suitor are proved according to a valid database that is reliable in the Libyan Republic, and that the fatwa is compatible with the Sharia controls that relate to restricting the authority of the guardian in permissible matters of necessity and need to the extent that brings the interest and ward off corruption.