Tarihi Kentlere Yapilan Göç Ve Bu Olgunun Kültürel Mirasin Sürekliliğini Sağlamada Olumlu ve Olumsuz Etkileri “Hadrianopolis Örneği”

Abstract

ÖZET Tarih boyunca süregelen insanlık tarihine, birey yaşamının süresine, toplumların yaşayış biçimlerine, ilk toplumların ortaya çıktığı günden günümüze kadar olan kısmını; kavranabilir, açıklanabilir, anlamlandırabilir bir ölçekle bir bütün olarak ele almamız mümkündür. İstikrarlı temel atıldığında tarihi kentlerin mekânsal olarak işlevsel bir düğüm olduğunu, kendi nüfusuna ve çevre nüfusuna hizmet eden yerleşim yerleri olduğunu görürüz. Bir kentin tarihte ilk kez ne zaman ortaya çıktığını belirlemek zordur. M. Ö 4000 yılları öncesinde ilk olarak ortaya çıkan kentlerin M.Ö 3000 yıllarında tamamen kendisini göstermeye başladığı söylenebilir. Eko- topluluk olan kentler tarihsel yönleriyle sosyal ve kültürel bir olgu olarak değil aynı zamanda kapsamlı bir ekolojik olgu olarak görülmektedir. Yalnızca coğrafi bir yayılma değil tüm bu belirgin çizgilerin zamanımızın ciddi fenomenlerinin –kültürler arası geçişlerin, göç unsurlarının neden olduğu hiyerarşik ve eşitsiz bir dünyanın varlığını kabul etmemek ise ezici bir üstünlüğü kabul etmek demektir. Herhangi bir çağda kültürlerarasında olan dünya dengesi, sürekli gelişen ve değişen sosyal ilişkiler; tarihte, günümüzde ve uluslararası ilişkiler referans alınarak, kent kültürünün sürekli olarak yeniden tanımlanıp yaratılmasına neden olmaktadır. Kültür, kentsel kültür ve kimlik birer olgudur ve yaratılışı sadece toplumdan değil aynı zamanda tasarımcılardan da etkilenir. Böyle bir perspektifle herhangi bir çağda dünya dengesine ayak uyduran ya da dünya dengesini bozan bu kavramlar; uygarlık tarihinin başlangıç dönemiyle birlikte disiplinlerarası birçok alanda incelenmiş, günümüze dek gelebilen yazılı belgelerin bazen yansıtamadıkları ipuçlarını yine bu kavramlar açığa çıkarmıştır. Tarihi kentler ve kentsel alanlar da birçok ipucunun yer aldığı mekânsal oluşumlardır. Tarihsel sürekliliğin ve yaşam kültürünün altyapısını ve sonraki süreçlerde devamlılığı sağlanmış veyahut yarıda kalmış organizasyonlarını tarihi mekânların araştırılması ve incelenmesiyle elde edilen bulgular kültürel kimlik kodlarıdır. Karabük’ ün Eskipazar ilçesinde bulunan Hadrianopolis antik kenti de 6000 yıllık geçmişiyle birçok kod barındırmaktadır. 2003 yılında başlayan ve günümüzde hala devam eden kazı çalışmaları, Hadrianopolis’te gün yüzüne çıkan, mimari yapısal özellikleri, doğal çevresi, mozaikleri, kalıntıların tasarımı ve biçimi, bulunduğu çevreye uyumu ve sürekliliği ile kültürel mirasın ve beraberinde sürekliliği sağlanmış kimliğini ortaya çıkarmakta, koruyarak yaşatma kuralını sağlamaktadır.

ABSTRACT The history of humanity throughout history, the duration of individual life, the way of life of societies, the part from the day the first societies emerged to the present day; it is possible to consider it as a whole with a scale that can be grasped, explained and made sense of. When a stable foundation is laid, we see that historical cities are spatially functional nodes, settlements that serve their own population and the surrounding population. It is difficult to determine when a city first appeared in history. It can be said that the cities that first emerged before 4000 BC began to show themselves completely in 3000 BC. Cities as eco-communities are seen not only as a social and cultural phenomenon with their historical aspects, but also as a comprehensive ecological phenomenon. Not accepting the existence of a hierarchical and unequal world caused not only by geographical spread, but also by the serious phenomena of our time – intercultural transitions and migration elements – means to accept an overwhelming superiority. World balance between cultures in any age, constantly evolving and changing social relations; It causes urban culture to be constantly redefined and created with reference to history, today and international relations. Culture, urban culture and identity are phenomena and their creation is influenced not only by society but also by designers. With such a perspective, these concepts that keep up with the world balance or disrupt the world balance in any age; With the beginning of the history of civilization, it has been examined in many interdisciplinary fields, and these concepts have revealed the clues that the written documents that have survived to the present day sometimes cannot reflect.Historical cities and urban areas are also spatial formations with many clues. Cultural identity codes are the findings obtained by researching and examining the infrastructure of historical continuity and life culture and the organizations that have been maintained or interrupted in the next processes. The ancient city of Hadrianopolis, located in Karabük's Eskipazar district, has many codes with its 6000-year history. The excavations, which started in 2003 and are still continuing today, reveal and preserve the identity of the cultural heritage and its continuity with its architectural structural features, natural environment, mosaics, design and form of the ruins, harmony and continuity with the environment in which it is located. provides the rule.