Tebük Yılı’nda Meydana Gelen Olaylarla İlgili Rivâyetlerin Değerlendirilmesi

Abstract

ÖZ Hz. Peygamber’in (s.a.s.) hayatının her aşamasında çeşitli ve önemli olaylar meydana gelmiştir. Bu önemli olaylardan biri de çalışmamızın isimlendirilme sebebi olan ve hicrî 9. yılda gerçekleşen Tebük Gazvesi’dir. Bu çalışmada Tebük Gazvesi başta olmak üzere hicrî 9. yılda meydana gelen olaylarla ilgili hadisler öncelikle Kütüb-i Sitte bağlamında ele alınmıştır. Ancak Kütüb-i Sitte’de yer almayıp siyer, meğâzî ve tabakât kitaplarında yer alan meşhur olaylar sebebiyle vârid olan rivâyetler de Kütüb-i Sitte dışına çıkılarak incelenmiştir. Giriş bölümünde genel hatlarıyla Tebük Gazvesi hakkında bilgi verilmiş daha sonra çalışmanın “Tebük Yılı” diye isimlendirilme gerekçesi açıklanmış ve bu yılda vârid olup olmadığı ihtilaflı olan hadisler ele alınmıştır. Çalışmamızın diğer bölümlerinde, Tebük Yılı’nda vârid olan hadisler; “İbâdetler, Cihad, Muâmelât ve Elçiler, Hz. Peygamber’in (s.a.s.) Mûcizeleri ve Özellikleri” başlıkları altında ele alınmıştır. Bu bölümlerde yer alan rivâyetlerin Tebük Yılı’nda meydana geldiği hakkında hadislerin metninde bilgi yoksa Tebük Yılı’nda vârid olduğunu belirtmek için siyer, meğâzî ve tabakât kitaplarından bilgi verilmiştir. Daha sonra çalışmamızda incelediğimiz hadislerin Kütüb-i Sitte’de geçtiği yerlere işaret edilerek mana farklılıkları belirtilmiş ve Sahîhayn dışındaki hadislerin sıhhat durumu hakkında bilgi verilerek muhaddislerin genel görüşlerine yer verilmiştir. Hadislerin sıhhat durumu belirtildikten sonra hadislerin şerhlerine bakılarak hadislerde yer alan garîb kelimeler açıklanmış, hadisler arasında teâruz gibi gözüken durumlar varsa bunlar belirtilmiş ve bu hadislerden ortaya çıkan hükümlere ve sonuçlara detaya girilmeden yer verilmiştir. Sonuç kısmında ise Tebük Yılı’nda vârid olan olaylar hakkında genel hatlarıyla bilgi verilerek çalışmada incelenen hadislerin sıhhat durumu ortaya konulmuş ve çalışmada yer alan âyet ve hadislerin istatistiksel tablosu yapılarak araştırma özetlenmeye çalışılmıştır.

ABSTRACT Various and important events occured at every stage of the life of the Prophet. One of these important events is the Battle of Tabuk, which took place in the 9th Hijri year that we named our research. In this research, the hadiths related to the events that took place in the 9th year of Hijri, especially the Battle of Tabuk, are discussed in the context of Kutub-i Sitte. Additionaly, some accounts which are not mentioned in Kutub-i Sitte but mentioned in the books of sirah, megâzî and strata are studied in this research. In the introduction, it is given information about the Battle of Tabuk in general terms, then, the reason for the name of this work as the “Year of Tabuk” is explained and the controversial hadiths that are said in this year are discussed. In the other parts of our research, the hadiths existing in the Year of Tabuk; “Worship, Jihad, Attitudes and envoys are discussed under the heading The miracles and characteristics of the Prophet (pbuh).” If there is no information about the hadiths in these chapters said in the Year of Tabuk, information was given from the books of sirah, megâzî and strata (tabâkat) in order to understand that they were said in the Year of Tabuk. When evaluating the soundness of hadiths other than Sahihayn, If the hadiths are weak or troublesome, the hadiths were discussed in detail. The reasons for the weak hadiths were stated, and then the general opinions of the hadith scholar about the soundness of these hadiths were given. After stating the soundness of the hadiths is evaluated, the strange words in the hadiths are explained, if there are contradictions between the hadiths, they are tried to be eliminated by explaining them. The opinions of scholars by looking explanation of hadiths and benefits and rulings that understood from these hadiths are given without going into details. In the conclusion part, by giving information about the events in the Year of Tabuk, the soundness of the hadiths examined in the research is revealed and the research is tried to be summarized by making a statistical table of the verses and hadiths in the research.