Geleneksel Bankacılık ile Katılım Bankacılığı Uygulamaları: Karşılaştırmalı Performans Analizi

Abstract

ÖZ Finansal sistemde, banka faaliyetlerinin önemli bir yeri bulunmaktadır. Bankacılık tarihine bakıldığı zaman M.Ö. 1157 yılına kadar uzandığı görülmektedir. Global dünyada, faaliyet gösteren geleneksel bankacılık sistemleri daha yaygın olduğu tespit edilmiştir. Fakat finansal sistemde oluşan iktisadi açıkta, katılım bankaları oluşturulmaya başlanmıştır. Katılım bankaları, İslam hukukunun belirlediği kurallara göre müşterilerine hizmet vermektedir. Dünyada yaklaşık yarım asır, Türkiye’de 1985 yılından itibaren katılım bankalarının faaliyetleri günümüze kadar devam etmektedir. Katılım bankalarının, geleneksel bankalar ile karşılaştırılarak, geleceğe yönelik uygulamalarının belirlenmesinde, performans analizinin yapılması etkili olacaktır. Bu çalışmada bankacılık tarihi, geleneksel bankacılık ve katılım bankacılığı uygulamaları, kâr payı ve faiz ile ilgili detaylı bilgiler literatür doğrultusunda açıklanmaya çalışılmıştır. Finansal sistem içinde bulunan bankaların ortaya çıkışı ve önemi karşılaştırılmıştır. Çalışmanın analiz kısmında geleneksel bankaları ve katılım bankalarının 2017 ve 2020 yılları arasındaki verileri TBB ve TKBB aracılığıyla elde edilerek, karşılaştırmalı finansal analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, geleneksel ve katılım bankalarının arasında katılım bankalarının performansının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Fakat bankacılık sektöründe katılım bankalarının, geleneksel bankalara oranla sayılarının daha az olduğu gözlenmiştir. Buna rağmen katılım bankaları, bankacılık sektöründe önemli bir gelişme gösterdiği ortaya çıkmıştır. Katılım bankalarının müşterilerine ve sektöre yönelik iyileştirici çalışmalar yapması, marka tanınırlığı üzerinde stratejik hamleleri uygulaması bankacılık sektöründeki payının artıracağını ön göstermektedir.

ABSTRACT Bank activities have an important place in the financial system. When looking at the history of banking, BC. It is seen that it dates back to 1157. It has been found that the traditional banking systems operating in the global world are more common. However, in the economic deficit in the financial system, participation banks have begun to be established. Participation banks serve their customers according to the rules determined by Islamic law. The activities of participation banks have continued until today for about half a century in the world and since 1985 in Turkey. Performance analysis will be effective in determining the future applications of participation banks by comparing them with traditional banks. In this study, detailed information about banking history, traditional banking and participation banking practices, profit share and interest has been tried to be explained in line with the literature. The emergence and importance of banks in the financial system are compared. In the analysis part of the study, the data of traditional banks and participation banks between 2017 and 2020 were obtained through TBB and TKBB, and a comparative financial analysis was made. As a result of the study, it has been determined that the performance of participation banks is higher among traditional and participation banks. However, it has been observed that the number of participation banks in the banking sector is less than traditional banks. Despite this, it has been revealed that participation banks have shown a significant development in the banking sector. Participation banks' remedial work towards their customers and the sector and the implementation of strategic moves on brand recognition suggest that their share in the banking sector will increase.