Derleme Sözlüğünde Argo Unsurlar (4.5.6. Ciltler)

Abstract

ÖZ Argo, dilin ağızlara ayrışmaya başlamasıyla oluşan nonstandart bir dildir. Genel dilden ayrılan ancak genel dilin bir parçası olan argo, dilde özel bir yere sahiptir. Giriş bölümünde dilin tanımı ve dillerin morfolojik tipolojisi üzerine açıklamalar yapılmıştır. Yapılan bu açıklamalarla argonun dilde nasıl oluştuğuna, hangi aşamalarda ortaya çıktığına dair bilgi vermek amaçlanmıştır. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde argonun tanımına, argo sözcüğünün kökenine, argonun oluşum yollarına, argonun niteliklerine yer verilmiştir. Jargon, gizli dil, lümpen gibi argo ile ilgili bazı kavramlar hakkında açıklamalar yapılmıştır. Bu çalışmada kullanılan argo sözlükleri ve Derleme Sözlüğü hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölüm hem Derleme Sözlüğünde hem argo sözlüklerinde yer alan argo sözcükler, Derleme Sözlüğünde yer alıp argo sözlüklerinde yer almayan sözcükler, Derleme Sözlüğünde farklı anlamda yer alan argo sözcükler ve Derleme Sözlüğünde farklı şekilde yer alan sözcükler olmak üzere dört başlıktan oluşmaktadır. Bu başlıklar altında toplam 481 unsur tespit edilmiştir. Bu unsurların 207 tanesi argo sözlüklerinde yer almaktadır. İkinci başlıkta argo sözlüklerinde yer almayan ancak sözlükbilime katkı sağlayacağı düşünülen 166 unsur yer almaktadır. Üçüncü başlıkta argo sözlüklerinde yer alan 74 unsurun halk ağzında kullanılan farklı anlamları yer almaktadır. Son başlıkta ise halk ağzında farklı şekillerde kullanıldığı tespit edilen 33 argo unsur verilmiştir. Derleme Sözlüğünde argo unsurlar incelenirken Hulki Aktunç’un Büyük Argo Sözlüğü, Ali Püsküllüoğlu’nun Türkçenin Argo Sözlüğü, Bahattin Sezgin’in Yeni Argo Sözlüğü ve Ferit Devellioğlu’nun Türk Argosu adlı eseri temel alınmıştır.

ABSTRACT Slang is a nonstandard language formed when the language begins to split into dialects. Even though slang is separated from the general language it is still a part of it and has a special place in the language. In the introduction part of the thesis, explanations have been given on the definition of language and the morphological typology of languages. With the explanations given, it is aimed to give information about how slang is formed in the language and at what stages it appeared. The study consists of two main parts. In the first section, the definition, the origin, the ways of formation, and the qualities of slang are given. Explanations have been made about some concepts related to slang, such as jargon, cryptolect, and lumpen. Information about slang dictionaries and Derleme Sözlüğü used in this study are given. The second part consists of four titles: slang words in both the Derleme Sözlüğü and slang dictionaries, words that are included in the Derleme Sözlüğü but not in the slang dictionaries, slang words that have different meanings in the Derleme Sözlüğü and words that appear differently in the Derleme Sözlüğü. A total of 481 elements have been identified under these titles. 207 of these elements are in the frame of in slang dictionaries. In the second title, there are 166 elements that are not included in slang dictionaries but are thought to contribute to lexicography. In the third title, the different meanings of the 74 elements in the slang dictionaries used in the vernacular are included. In the last title, 33 slang elements that are found to be used in different ways in the vernacular are given. While the slang elements are being examined in the Derleme Sözlüğü, the works of Hulki Aktunç's Büyük Argo Sözlüğü, Ali Püsküllüoğlu’s Türkçenin Argo Sözlüğü, Bahattin Sezgin's Yeni Argo Sözlüğü and Ferit Devellioğlu's Türk Argosu were mainly used.