Sürdürülebilirlik Bağlamında Bist Sürdürülebilirlik Endeksinde Sosyal Medya Faaliyetlerinin Ölçümü

Abstract

ÖZ İşletme paydaşlarının değişen beklentilerinden biri de kurumsal sürdürülebilirlik performanslarına ilişkin açıklamalar olmuştur. Artık paydaşlar işletmelerden yalnızca finansal performanslarına ilişkin değil ekonomik, sosyal, çevresel ve yönetsel performanslarına ilişkin açıklamalar da beklemektedir. Bu beklentileri karşılamak, rekabet gücünü artırmak, çevresel hassasiyet vb. birçok neden ile işletmelerin birçok iletişim aracı kullanarak paydaşlarına performanslarının sürdürülebilirlik yönlerine ilişkin açıklamalarda bulundukları görülmektedir. Günümüz ekonomilerinde işletmeler farklı şekilde yapılandırılmış ve farklı türde izleyicisi olan birçok sosyal medya aracı kullanmaktadırlar. Sosyal ağ siteleri, bloglar, mikrobloglar, medya paylaşma sayfaları, podcasting’ler en çok tercih edilen sosyal medya araçlarındandır. Bu çalışmada da işletmelerin kurumsal sürdürülebilirlik performanslarını paydaşlarına iletmek için kullanmış oldukları sosyal medya araçları incelenmekte ve işletmelerin bu araçları ne kadar etkin kullandıkları tespit edilmeye çalışılmaktadır. Bu amaçla çalışmada Borsa İstanbul (BIST) Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan ve sağlıklı verilerine ulaşılabilen 44 işletmenin 2021 yılı kurumsal sürdürülebilirlik paylaşımları Facebook, Instagram ve YouTube araçları üzerinden incelenmiştir. İçerik analizi yöntemi kullanılarak nitel bir araştırma yapılmıştır. Çalışma bulguları incelendiğinde işletmelerin kurumsal sürdürülebilirlik paylaşımları için tercih ettikleri ilk sosyal medya aracının Facebook olduğu görülmüştür. İkici sırada Instagram, üçüncü sırada YouTube yer almaktadır. İşletmelerin ekonomik, çevresel ve sosyal paylaşımları incelendiğinde en fazla sosyal boyutta sonrasında ekonomik boyutta en az ise çevresel boyutta paylaşım yaptıkları görülmüştür. Sosyal boyutta en fazla pazarlama iletişim alt göstergesi, ekonomik boyutta en fazla ekonomik performans alt göstergesi ve çevresel boyutta en fazla emisyon paylaşımları yaptıkları belirlenmiştir. İşletmeler en çok görsel paylaşım türünü tercih etmişlerdir. En fazla paylaşım yapan sektör Mali kuruluşlar sektörü olmuştur. En fazla paylaşım yapan işletmeler HALKB ve GARAN olmuştur. HALKB Facebook ve Instagram’ da en fazla paylaşım yapan işletme YouTube’ da ise en fazla paylaşım yapan üçüncü işletme olmuştur. Sosyal medya hesaplarını en etkin kullanan analiz işletmesi olduğu görülmüştür. GARAN ise Instagram hesaplarında en fazla kurumsal sürdürülebilirlik paylaşımı yapan ikinci işletmedir. TCELL Instagram’ da kurumsal sürdürülebilirlik paylaşımlarına en fazla yer veren üçüncü işletme olmuştur. ARCLK YouTube videolarında kurumsal sürdürülebilirlik paylaşımı en fazla olan işletmedir. YouTube sırasında ikinci sırada yer alan işletme MGROS olmuştur. İşletmelerin kurumsal sürdürülebilirlik paylaşımlarında sosyal medyayı ne düzeyde etkin kullandıklarını belirlemek için yapılan bu çalışmada analiz işletmelerinin en fazla sosyal boyutta açıklama yaptıkları görülmektedir. İşletmelerin sosyal medya araçlarını en çok ürün ve hizmet paylaşımları için kullandıkları tespit edilmiştir. Çevresel hassasiyetlerinin de yüksek olduğu düşünülen endeks işletmelerinin kullandıkları sosyal medya çevresel paylaşımlara gerekli önemini vermedikleri belirlenmiştir.

ABSTRACT One of the expectations of business requirements has been disclosures regarding corporate sustainability performances. Now, businesses expect explanations not only about their financial performance, but also about their economic, social, executive and managerial performances. Meeting these expectations, increasing competitiveness, production precision, etc. For many reasons, it is seen that businesses use many communication tools to explain the sustainability features of their performance to their parts. In today's economies, businesses use many social media tools that are structured differently and have different types of audience. Social networking sites, blogs, microblogs, media sharing pages, podcasting are among the most preferred social media tools. In this study, the social media tools that businesses use to convey their corporate sustainability performances to their stakeholders are examined and it is tried to determine how effectively businesses use these tools. For this purpose, in this study, the corporate sustainability shares of 44 enterprises, which are included in the Borsa Istanbul (BIST) Sustainability Index and whose healthy data can be accessed, were examined through Facebook, Instagram and YouTube tools. A qualitative research was conducted using the content analysis method. When the study findings were examined, it was seen that the first social media tool preferred by businesses for corporate sustainability sharing was Facebook. Instagram is in the second place and YouTube is in the third place. When the economic, environmental and social shares of the enterprises are examined, it is seen that they share the most in the social dimension, then in the economic dimension, and the least in the environmental dimension. It was determined that they shared the most marketing communication sub-indicators in the social dimension, the most economic performance sub-indicators in the economic dimension, and the most emissions sharing in the environmental dimension. Businesses mostly preferred the type of visual sharing. The sector that shared the most was the financial institutions sector. The companies that shared the most were HALKB and GARAN. HALKB was the company that shared the most on Facebook and Instagram, and the third company that shared the most on YouTube. It has been seen that it is the analysis business that uses social media accounts most effectively. GARAN is the second company that shares the most corporate sustainability on its Instagram accounts. TCELL was the third company that gave the most place to corporate sustainability posts on Instagram. ARCLK is the business with the most corporate sustainability sharing in YouTube videos. The second-ranked business on YouTube was MGROS. In this study, which was conducted to determine how effectively businesses use social media in their corporate sustainability sharing, it is seen that analysis businesses make the most social statements. It has been determined that businesses mostly use social media tools for product and service sharing. It has been determined that index businesses, which are considered to have high environmental sensitivity, do not give the necessary importance to the social media environmental shares they use.