Menbau’z-Zülâli Meânî fî-Tercemeti Mecmau’l-Emsâli Meydânî’nin Atıncı Bâbı: İnceleme-Metin

Abstract

ÖZ Bu çalışma, Ahmed b. Muhammed el-Meydânî’nin Arap mesellerine dair kaleme aldığı Mecmau’l-Emsâl isimli kitabın Türkçe tercümelerinden biri olan Antepli Hâfız Mehmed Şakir’in Menbau’z-Zülâli Meânî fî-Tercemeti Mecmau’l-Emsâli Meydânî isimli eserinin altıncı bölümünün transkripsiyonlu metni ve ilgili kısımların incelemesinden oluşmaktadır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde Şakir Efendi’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, ardından Menbau’z-Zülâli Meânî fî-Tercemeti Mecmau’l-Emsâli Meydânî isimli eseri tanıtılmıştır. İkinci bölümde Şakir Efendi’nin tercüme anlayışı ve yöntemi üzerinde durulmuştur. Şâkir Efendi’nin kaynak metne bağlı kalmadan yaptığı ilave açıklamalarla eserin muhtevasını genişlettiği tespit edilmiştir. Bunun için özellikle metinde geçen kelimelerin tercümesi için Mütercim Âsım Efendi’nin Kâmûsu’l-Muhît tercümesine sıkça başvurduğu görülmüştür. Bunun dışında Meydânî’den önceki mesel derlemelerinden naklettiği ilave açıklama ve hikâyelerle eserin muhtevasını genişletmiştir. Ayrıca konunun akışına uygun çok sayıda Arapça ve Farsça şiire yer verdiği görülmektedir. Türk edebiyatındaki geleneksel tercüme anlayışının bir devamı olan bu eserde, söz konusu unsurlar tespit edilip açıklanmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde eserin transkripsiyonlu metni ortaya konulmuştur.

ABSTRACT In This work, Ahmad B. It consists of the transcriptional text of Hâfz Mehmed akir of Ayntab's sixth chapter, Mecmau'l-Emsâli Meydânî, one of the Turkish translations of Muhammad al-Meydânî's book on Arabic parables, and an examination of the relevant sections. The first part of the three-part study provided information on Akir Efendi's life and works. Then his work, titled Menbau'z-Zülâli Meânî fî-Tercemeti Mecmau'l-Emsâli Meydânî, was introduced. The second part emphasizes Şakir Efendi's understanding and translation method. It was determined that âkir Efendi expanded the work's content with additional explanations he provided without referencing the source text. As a result, Tercümercim sm Efendi is frequently used in the translation of Kâmûsu'l-Muhît, especially for word translations. Aside from that, he added notes and stories from collections of parables that came before Meydani to make the work bigger. Also, it can be seen that he uses a lot of Arabic and Persian poems that fit with the subject. This study looks at and explains these things. It is a continuation of the traditional way of translating Turkish literature. In the third part of the study, the transcriptional text of the work is revealed.