Göstergebilim Yöntemiyle Reklamlarda Satın Almaya Teşviğin İncelenmesi: Türkiye’de Black Friday Örneği

Abstract

ÖZ Pazarlama temel olarak, ürün ya da hizmetlerin, tüketicilere tanıtılması ve satılması süreçlerini ifade eder. Pazarlama stratejileri, ürün ya da hizmetlerin tüketicilere nasıl sunulacağı, nasıl tanıtılacağı ve nasıl satılacağı gibi unsurları belirler. Pazarlama stratejileri açısından ise özel günler önemli fırsattır. İşletmeler bu dönemlerde artan tüketici talepleri doğrultusunda önemli satış gelirleri elde edebilirler. Özellikle Black Friday hem tüketiciler hem de işletmeler perspektifinden fırsat olarak değerlendirilmektedir. Black Friday, tüketiciler için uygun fiyatlarla alışveriş yapma fırsatı sunarken, işletmeler için ciddi bir satış oranı yakalama fırsatı sunmaktadır. Black Friday, son yıllarda dünya çapında yaygınlaşmış ve Türkiye’de dâhil olmak üzere pek çok ülkede kutlanmaya başlamıştır. Bugün, tüketiciler için alışveriş yapma fırsatı olarak görülürken, işletmeler için ise önemli bir satış fırsatıdır. Bu araştırmada, Black Friday döneminde reklamlar aracılığıyla tüketicilere iletilmek istenen mesajlar, göstergebilimsel çözümleme tekniğiyle incelenmiştir. Çalışma, Black Friday reklamlarında işlenen temaları, Türkiye özelinde Black Friday’in reklamlar aracılığıyla tüketicilerin zihninde nasıl konumlandırıldığını, satış teşvik amacıyla tüketicilere hangi mesajların verilmeye çalışıldığını anlamayı ve yorumlamayı amaçlamaktadır. Bu çalışma kapsamında incelenen reklamlar Roland Barthes’in yaklaşımıyla düz anlam ve yan anlam olarak analiz edilmiştir. Reklamlarda verilen dilsel ve görsel göstergeler ile tüketiciye verilmek istenen mesajlar, kolaylıklar, tüketiciyi meraklandıracak sözel ve görsel imgeler, tüketiciyi satın almaya teşvik edici indirim oranları, tüketiciye verilen vaatler bu çalışma ile ortaya konmaya çalışılmıştır. Analiz sonucunda, özellikle özel günlerde tüketicileri satın almaya yönlendiren etmenlerin indirim, indirimlerin yılda bir olması, kampanya, uygun fiyat, ucuza alabilmek, fırsatı kaçırmamak olduğu söylenebilir. Bunun yanında elde edilen bulgulardan hareketle tüketicilerin duygularına da hitap ederek, onları duygusal olarak güdüleyip indirimlerden faydalanmaları için bir mesaj verilmek istendiği de söylenebilir.

ABSTRACT Marketing refers to the process of introducing and selling products or services to consumers. Marketing strategies determine how products or services will be presented to consumers, how they will be promoted, and how they will be sold. In terms of marketing strategies, special days are important opportunities. Businesses can earn significant sales revenue in line with increased consumer demand during these periods. Especially Black Friday is considered an opportunity from both the perspective of consumers and businesses. Black Friday offers consumers the opportunity to shop at affordable prices while providing businesses with the opportunity to achieve a significant sales rate. On this particular day, businesses generally offer discounted products. Black Friday has become widespread in recent years and has started to be celebrated in many countries, including Turkey. While it is seen as an opportunity for consumers to shop, it is also considered a significant sales opportunity for businesses. In this research, the messages intended to be conveyed to consumers through advertisements during the Black Friday period are examined using the semiotic analysis technique. The study aims to understand and interpret the themes deal with in Black Friday advertisements, how Black Friday is positioned in the minds of consumers through advertisements in Turkey, and what messages are attempted to be given to consumers with the aim of sales promotion. The advertisements examined within the scope of this study were analyzed as denotation and connotation with the approach of Roland Barthes. The linguistic and visual indicators given in the advertisements and the messages intended to be given to the consumer, the conveniences, the verbal and visual images that will make the consumer curious, the discount rates that encourage the consumer to buy, the promises given to the consumer have been tried to be revealed in this study.