ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE VERİLEN ÖFKE KONTROLÜ EĞİTİMİNİN ÖFKE DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Abstract

ÖZET

Amaç: Bilişsel yaklaşıma göre hazırlanan öfke kontrol eğitimi programının, ortaöğretim öğrencilerinde sürekli öfke ve öfke ifade tarzları üzerindeki etkinliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma Karabük ili Eskipazar İlçesi’nde bulunan Seyhan Cengiz Turhan Anadolu Lisesi’nde 2021-2022 eğitim-öğretim yılı Kasım ve Nisan ayları içerisinde yürütülmüştür. Çalışmada 114’ü kadın 69’u erkek olmak üzere toplamda 183 ortaöğretim öğrencisine ‘’Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği’’ uygulanmıştır. Ölçek puanlarına ve gönüllük esasına bağlı rastgele yöntem ile 12 öğrenci kontrol 12 öğrenci deney gruplarına seçilmiştir. Ön test yapıldıktan sonra deney grubuna sekiz haftalık ‘’Öfke Kontrol Eğitim Programı’’ uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise herhangi bir eğitim verilmemiştir. Verilerin toplanmasında ‘’Tanımlayıcı Bilgi Formu’’ ve Özer (1994) tarafından Türkçeye uyarlanmış ‘Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği’’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26.0 paket programı kullanılmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunluğunu belirlemek için Kolmogorov-Simirnov ve Shapiro-Wilk testi, ölçekten alınan puanların ortalamalarını karşılaştırmak için T-Test kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde p<0,05 değerleri anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Çalışmada kadınların sürekli öfke puan ortalaması (26,94), erkeklerden (21,5) anlamlı düzeyde (p<0,05) yüksek bulunmuştur. Deney grubu sürekli öfke ön test puanı 23,91 son test puanı 20,75 öfke kontrol ön test puanı 18,83 son test puanı 21,83’tür. Deney grubu ön test ve son test puanları karşılaştırıldığında sürekli öfke ve öfke kontrol puanları deney grubu lehine anlamlı düzeyde farklı bulunmuştur. Deney grubu eğitim sonrası sürekli öfke puanı anlamlı (p<0,05) olarak düşük, öfke kontrol puanı ise anlamlı (p<0,05) olarak yüksek çıkmıştır. Kontrol grubu ön test ve son test puan ortalamaları karşılaştırıldığında anlamlı fark bulunmamıştır. Sonuç: Deney grubuna verilen öfke kontrol eğitimi ile öğrencilerin sürekli öfke ve öfke kontrol puanlarında deney grubu lehine anlamlı düzeyde fark bulunmuştur. Özellikle ergenlik dönemi gibi ruh halinin hayli çalkantılı olduğu bir zamanda, bireylerin öfkelerini kontrol etmesi oldukça önemlidir. Bu dönemde verilebilecek öfke kontrolüne dayalı eğitimlerin, ergen bireylerin toplum içerisinde kendilerine ve çevrelerine zarar verecek davranışlardan kaçınmalarına yardımcı olacaktır. Bu nedenle öfke kavramının öğretilip tanınması için bu tür eğitimlerin verilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.

ABSTRACT

Objective: It is aimed to examine the effectiveness of the anger control training program prepared according to the cognitive approach on trait anger and anger expression styles in secondary school students. Materials and Methods: The study was carried out in Seyhan Cengiz Turhan Anatolian High School located in Eskipazar District of Karabuk province in November and April of the 2021-2022 academic year. In the study, the "Trait Anger and Anger Expression Style Scale" was applied to a total of 183 secondary school students, 114 of whom were female and 69 were male. Based on the scale scores and on a voluntary basis, 12 students were selected to control and 12 students to experimental groups. After the pre-test, an eight-week "Anger Control Training Program" was applied to the experimental group. No training was given to the control group. "Descriptive Information Form" and "Trait Anger and Anger Expression Style Scale" adapted to Turkish by Özer (1994) were used to collect the data. SPSS 26.0 package program was used in the analysis of the data. The Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk test was used to determine the conformity of the data to the normal distribution, and the T-Test was used to compare the means of the scores obtained from the scale. In statistical analysis, p<0.05 values were considered significant. Results: In the study, the mean trait anger score of women (26.94) was found to be significantly higher (p<0.05) than men (21.5). The trait anger pre-test score of the experimental group was 23.91, the post-test score was 20.75, the anger control pre-test score was 18.83, the post-test score was 21.83.When the pre-test and post-test scores of the experimental group were compared, the trait anger and anger control scores were found to be significantly different in favor of the experimental group. After the training, the trait anger score of the experimental group was significantly lower (p<0.05), and the anger control score was significantly higher (p<0.05). When the pre-test and post-test mean scores of the control group were compared, no significant difference was found. Conclusion: With the anger control training given to the experimental group, a significant difference was found in favor of the experimental group in the trait anger and anger control scores of the students. It is very important for individuals to control their anger, especially at a time when the mood is quite turbulent, such as adolescence. Anger-control-based trainings that can be given during this period will help adolescents avoid behaviors that will harm themselves and their environment in society. For this reason, it is thought that it would be beneficial to provide such trainings in order to teach and recognize the concept of anger.