AL-ALUSİ'NİN RUHU’L-BEYÂN’INDA KUR'AN KISSALARINA YAKLAŞIMI (KEHF SURESİ ÖRNEĞİ)

Abstract

ÖZET Bu araştırmada، Âlûsî’nin tefsirinde Kur’an kıssalarını ele alış metodu tümevarımsal، analitik ve eleştirel yöntemler kullanılarak incelenmiştir. Tezimiz üç bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Bu araştırmanın bölümlerinde kıssanın tanımı، zikredilen kıssaların türleri ve âlimlerin bu kıssaları nasıl adlandırdığı ile dil ve şer’i yönden bu Kıssaların Kavramlarını açıklamıştır. Aynı şekilde her tarafın Kur’ân kıssalarının anlayışından ve ayrımlarından bahsedilmiştir. Müfessirin hayatı araştırılırken hangi fikri ve tefsir ekolüne tabi olduğu، ayrıca Kur’ân kıssalarını ele alırken üslubu açıklanmıştır. Özellikle müellifimizin tefsirinde dil، belâgat ile tasavvuf ve işaret metotları karışıktır. Aynı şekilde Âlûsî tefsirinde genel olarak kelimenin Arap dilindeki anlamını kıraat ilmini ihmal etmeden، kıssaya nasıl farklı bir boyut kazandırdığı anlatmıştır. Tefsirde me’sur sözlere ve sahîh hadislere dayanarak her sûrenin ismini، âyet sayısını ve sebebi nüzulü açıklanmıştır. Âlûsî، diğer müfessirlerin hatalarını açıklayarak zayıf ve mevzu hadisleri، isrâiliyat ve filozofların görüşlerini reddetmiştir. Âlûsî، tasavvuf ehlinin işârî tefsirini zikrederek kelimelere kattığı anlamları beyan etmiştir. Müellifin kıssaları ele alma şekline geldiğimizde aynı tefsirdeki üslubunu devam ettirmiştir. Kıssalardan anladığı akâid، usûl ve fıkıhta içtihadi görüşlerinin özetini zikretmiştir. Bu araştırmada Âlûsî، tefsirde tasavvûfî yorum yaparak kelimelere ayrı bir ruh kazandırdığı ve zayıf hadislere itimat etmekten daha iyi olduğu anlatılmıştır. Bu sebeple Âlûsî، tefsirine Rûhu’l-Meânî ismini vermiştir.

ABSTRACT In this research، the method of handling the Qur'anic stories in Âlusi's tafsir was examined using inductive، analytical and critical methods. Our thesis consists of three chapters and conclusion. In the chapters of this research، the definition of the stories، the types of the stories mentioned، how scholars call these stories، and the concepts of these stories in terms of language and Shari'ah are explained. In the same way، the understanding and distinctions of the Qur'anic stories of each side are mentioned. While investigating the life of the commentator، which idea and school of tafsir he is subject to، and his style while dealing with the stories of the Qur'an are explained. Especially in the commentary of our author، language، rhetoric، mysticism and sign methods are mixed. In the same way، in his commentary، Alusi explained the meaning of the word in Arabic language in general، and how he brought a different dimension to the story without neglecting the science of recitation. In tafsir، the name of each surah، the number of verses and the reason for its revelation are explained based on the me'sur words and authentic hadiths. Âlusi، by explaining the mistakes of other commentators، rejected the weak and subject hadiths، israeliyat and the views of philosophers. Alusi has mentioned the ishari interpretation of the Sufi society and explained the meanings that this interpretation adds to the words. When it comes to the way the author deals with the stories، he continued the same style of tafsir. He mentioned the summary of his views on creed، method and ijtihad in fiqh، which he understood from the stories. In this research، Alusi explained that making mystical interpretations in tafsir gives words a different spirit and is better than relying on weak hadiths. For this reason، Alusi named his tafsir Ruh Al-Maeani