Etik Değerler Bağlamında Bulanık Ahlak

Abstract

ÖZ

Araştırmada, ahlaki değerler üzerine yapılan değerlendirmelerin perspektifli bir şekilde tahlil edilmesinin olanağı tartışılarak, ahlaki yargılar üzerine ikili değerlendirmelerden ziyade “en” “en iyi” “daha iyi” gibi ara değerlendirmeler yapmanın etik değerler bağlamında kritiği yapılmıştır. Araştırmanın amacı, ahlak doktrinleri üzerine yapılan değerlendirmelerde kişinin rasyonel bir kopuş yaşamasının önüne geçmektir. Bu bakımdan “bulanık” kavramının, ahlaki değerlere yapılan değerlendirmeler üzerine bir sensör görevi görerek, kişinin değer yükseltmesine olanak sağlaması amaçlanmıştır. Böylece kişi, bütün sonuçları hesaplayamamış olsa da belli başlı sonuçların hesaplamasını yaparak değer yükseltebilecektir. Bu bağlamda bulanık ahlak, bir eylemin doğurduğu “sonuca” etki eden “süreci” anlamlandıran bir yapı taşımaktadır. Bu bakımdan yeni bir ahlak telakkisi olmaktan ziyade, mevcut ahlak doktrinlerine nasıl yaklaşılması gerektiğinin önünü açmayı gaye edinen yeni bir yapılanma olarak 'bulanık ahlak' kavramının literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir. Nitel bir yaklaşımla ele alınan araştırmada dokümantasyon tekniği ile elde edilen veriler, içerik analizine tabi tutularak yorumlanmış ve yeniden anlamlandırılmaya çalışılmıştır.

ABSTRACT

The research criticizes the binary evaluations on moral judgments and suggests intermediate evaluations such as “the most”, “the best”, and “the better” by discussing the possibility of analyzing evaluations on moral values in a more comprehensive way. The aim of the research is to prevent the individual from experiencing a rational disconnect in terms of the evaluations made on moral doctrines. In this regard, the concept of “fuzzy” is intended to act as a sensor for evaluations made on moral values. Thus, this will enable the individuals to elevate their values by making calculations of certain results, even if they cannot calculate all results. In this context, “fuzzy morality” carries a structure that interprets the "process" which affects the "outcome" of an action. In this respect, the contribution of the concept of "fuzzy morality" to the literature as a new organization that aims to open up how existing moral doctrines should be approached, rather than it being a new ethical philosophy was aimed. The data obtained through the documentation technique in the research made with a qualitative perspective has been interpreted by subjecting it to content analysis and has been attempted to be reinterpreted.