Nevâyî’nin Garâ’ibü’s-Sıgar Divanının Oğuz Türkçesi Karşılıklı New York Nüshası Üzerine İnceleme

Abstract

ÖZ Bu çalışmada, Kolombiya Üniversitesi Yazma Eserler Kütüphanesinde Nevâdirü’ş-Şebâb adıyla kayıtlı bulunan, incelemeler sonrasında Garâ’ibü’s-Sıgar divanının bir nüshası olan eser ele alınmıştır. Nüshada bazı kelimelerin Oğuzca karşılığı verilmiş, bazen açıklamalar yapılmıştır. Bu Oğuzca karşılıklar Doğu ve Batı sahası Türk yazı dillerinin bazı temel farklılıklarını yansıtmaktadır. Tez çalışmasında bu farklılıklar çeşitli yönlerden incelenmiştir. Beş bölümden oluşan tezin ilk bölümünde Çağatay Türkçesi, Çağatay terimi ve Ali Şir Nevâyî ve Nevâyî’nin Türkçe divanları, Nevâyî’nin Oğuz dünyasına etkileri, Nevâyî’nin Oğuzcaya aktarılmış eserleri ve Garâ’ibü’s-Sıgar divanının New York nüshası hakkında bilgiler yer almıştır. İkinci bölümünde yazım ve dil bilgisi incelemesi yapılmıştır. Nüshada görülen Oğuzca karşılıklar, imla farkları, ses bilgisi, şekil bilgisi yönünden incelenmiştir. Üçüncü bölümünde söz varlığı kısmı yer almıştır. Çağatay Türkçesindeki kelimenin Oğuzca karşılığı olan kelimeler incelenmiştir. Dördüncü bölümünde nüshada yer alan kelime ve yapı açıklamaları isim ve fiiller şeklinde sınıflandırılarak gerekli açıklamalar yapılmıştır. Beşinci bölümde metnin Türkiye Türkçesinde aktarımına yer verilmiş metnin dizini yer almıştır. Tez çalışması hazırlanırken istifade edilen tüm kaynaklar kaynakça başlığı altında alfabetik olarak listelenmiştir. Tıpkıbasım bölümünde de yazmanın orijinal şeklinden bazı görüntüler yer almıştır.

ABSTRACT In this study, the work, which is registered as Nevâdirü'ş-Şebâb in the Library of Manuscripts of Columbia University, and which is a copy of the Garâ'ibü's-Sıgar divan after the examinations, is discussed. In the copy, some words have been given Oghuz equivalents, and sometimes explanations have been made. These Oghuz equivalents reflect some fundamental differences between the Eastern and Western Turkish written languages. In the thesis study, these differences were examined from various aspects. In the first part of the thesis, which consists of five chapters, there is information about Chagatay Turkish, the term Chagatay and the Turkish divans of Ali Şir Nevâyî and Nevâyî, Nevâyî's effects on the Oghuz world, Nevâyî's works translated into Oghuz language and the New York copy of Garâ'ibü's-Sıgar divan. In the second part, spelling and grammar analysis were made. Oghuz equivalents seen in the copy have been examined in terms of spelling differences, phonetics and morphology. In the third part, there is the vocabulary part. The words that are the Oghuz equivalent of the word in Chagatai Turkish were examined. In the fourth part, the word and structure explanations in the copy are classified as nouns and verbs and necessary explanations are made. In the fifth chapter, the index of the text is included in the translation of the text in Turkey Turkish. All sources used in the preparation of the thesis are listed alphabetically under the title of bibliography. In the facsimile section, there are some images from the original form of the manuscript.