Siyasi Dilin Oluşumunda Sosyal Medyanın Rolü: “Arap Baharı” Devrimleri

Abstract

ÖZ Teknolojik çağın getirdiği avantaj, olanak, fırsat ve aynı zamanda meydan okumalar sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamın tüm alanlarında etkisini göstermektedir. Bu anlamda sosyal ağların siyasi hareket ve ayaklanmalardaki etkisi dikkat çekmektedir. Bir sokak hareketiyle başlayan Arap Baharı kısa sürede interaktif ve karşılıklı iletişimin yoğun şekilde kullanıldığı çok boyutlu bir yapıya bürünmüştür. Sosyal medyanın (Facebook, Twitter ve YouTube) sunduğu imkanlar ile bu hareketin organize edilmesi, kamuoyuna ve dış dünyaya duyurulmasında önemli rol oynamıştır. Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde meydana gelen ayaklanmalar kısa sürede sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla tüm dünyaya duyurulmuştur. Bu olayın etkileri bilimsel alan yazınında çok tartışılmıştır. Fakat olayların ülkeden ülkeye farklılık göstermesi, ayrıca etki ve sonuçların muhtelif olması konunun hala güncelliğini korumasının bir göstergesidir. Arap Baharı sürecinde sosyal platformlar gençlerde siyasal farkındalığın artmasına neden olmuştur. Konuya ilişkin literatürde Arap Baharı süreci bazen dış güçlerin müdahalesi, bazen de sosyal medyanın ürettiği bir devrim olarak nitelendirilmiştir. Bu yaklaşım Arap Baharı’nın tek boyutlu bakış açısıyla değerlendirilmesinden başka bir şey değildir. Oysa devrimi ortaya çıkaran koşul ve nedenler tarihi, sosyal, siyasi, ekonomik ve kültürel nitelikli olup çok boyutlu bir bakış açısı gerektirmektedir. Tez çalışması Arap Baharı’nın belli ülkelerde nasıl seyrettiğini ve bu süreçte sosyal medya ağlarının nasıl rol oynadığını incelemektedir. Bu bağlamda, çalışma üç bölümden oluşturmaktadır. Siyasal İletişim ve İletişim Teknolojileri adlı birinci bölümde konuya ilişkin temel kavramlara değinilmiştir. Sosyal Medya, Demokrasi ve Siyaset başlıklı ikinci bölümde sosyal medyanın işlevsel yönleri siyaset bağlamında ele alınarak irdelenmiştir. Sosyal Medya ve Arap Devrimleri başlıklı üçüncü bölümde sosyal medyanın bu süreçteki işlevi, rolü ve etkisi ele alınmıştır.

ABSTRACT The advantages, chances, opportunities and at the same time the challenges brought by the technological era demonstrate their effects upon every aspect of society, economy and culture. The impact of social networks on political activism and uprisings catches one’s eye. Arab Spring, which started as a street movement, took a multi-dimensional structure where interactive and mutual connections were intensively used. This played a great important role in organizing the movement and in making people and outer world notified and aware via the facilities and possibilities provided by social media platforms (Facebook, Twitter, and YouTube). The demonstrations that took place in Middle East and North Africa countries spread all around the world in a short time by means of social sharing sites. The effects of this case were discussed in various scientific researches. However, the differences of events from one country to another, in addition to having different effects and results, indicate that this subject is still recent. The social platforms led to an increase in youth’s political awareness during the Arab Spring period. In the literature related to this subject, Arab Spring was described sometimes as a foreign intervention and sometimes as a revolution made by social media. This approach is nothing but an evaluation of Arab Spring based on mono-dimensional point of view. However, the conditions and causes, that triggered the revolutions, have historical, social, political, economic, and cultural attributes, thus require a multi-dimensional approach. This thesis is observing how Arab Spring went on in certain countries and how social media networks played role during that period. In this regard, the study consists of three parts. Essential concepts related to the study subject is mentioned in the first part titled “Political Communication and Communication Technologies”. In the second part “Social Media, Democracy, and Politics”, the functional sides of social media are handled and examined in a political context. While the function, role and effect of social media during the Arab Spring period is discussed in the third part titled “Social Media and Arab Revolutions”.