GEREDE KENTİ İÇME SUYU ŞEBEKESİNİNDEKİ FİZİKİ SU KAYIPLARININ ARAŞTIRILMASI

Abstract

ÖZET

İçme suyu temin ve dağıtım hizmetleri su idarelerine büyük maliyetler getirmesine karşın temin edilen suyun korunmasıda büyük önem arzetmektedir. Yapılan araştırma ve çalışmalar sonucunda, kentlerde su kayıplarının ciddi anlamda yüksek olduğu ve bu kayıpların önemli miktarını da şebekedeki sızıntıların oluşturduğu tespit edilmiştir. Sızıntıların %90’lık kısmı yüzeye çıkmamakta ve bunlar “rapor edilmeyen sızıntılar” olarak ifade edilmektedir. Rapor edilmeyen sızıntılarla mücadele detaylı bir saha çalışması gerektirmekte ve bu mücadeleye “Aktif Kaçak Kontrolü” denilmektedir. Yüzeye çıkan %10 luk kısım ile mücadele ise “Pasif Kaçak Kontrolü” olarak tanımlanmaktadır. İdareler genellikle yalnızca Pasif Kaçak Kontrolünü tercih etmektedir bu ise günlük arıza tamiratlarının dışına çıkamamaktadır. Ancak dağıtım sistemi eski olan yerleşim yerlerinde arıza sayısı ve dolayısıyla maliyetlerde artış gözlemlenmektedir. Bu durumda ise sistem yönetilemez hale gelmektedir. Vana yerleri bilinemediği/kaybolduğu için arızalara müdahale esnasında ana depodan su kesme yoluna gidilir. Sonucunda ise sık sık su kesintileri, vatandaş memnuniyetsizliği daha da önemlisi basınç değişikliklerinden dolayı yeni arızalar ortaya çıkar. Su kayıpları ile mücadele etmek, kontrol altına almak ve uzun dönemli en uygun önleme stratejisini belirlemek sürdürülebilir su yönetimi açısından oldukça önemlidir. Şehirlerdeki su dağıtım sistemlerinin sürdürülebilir, izlenebilir ve yönetilebilir olması için su dağıtım elemanlarının yerlerinin doğru tespiti ve sistemin izole alt bölgelere ayrılması doğru bir yaklaşım olmaktadır. Bu çalışma kapsamında eskiden beri yerleşim yeri olarak kullanılan Bolu İli Gerede İlçesine ait içme suyu sistemi incelenerek su dağıtım elemanlarının pafta üzerinden sayısallaştırılması, yerinde koordinatlı kontroller, debi ölçümleri yapılarak çözümlemeler, analizler yapılmış ve izole alt bölge tasarımları yapılarak getireceği faydalar araştırılmıştır.

ABSTRACT

Although drinking water supply and distribution services bring great costs to water administrations, it is of great importance in protecting the water supplied. According to the research, it has been determined that water losses in cities are seriously high and a significant amount of these losses are caused by leaks. 90% of the leaks do not come to the surface and these are referred to as “unreported leaks”. Fighting unreported leaks requires a detailed field study and this fight is called “Active Leak Control”. Cope with the 10% that comes to the surface is defined as "Passive Leak Control". Administrations generally only apply Passive Leak Control. This cannot be excluded from daily breakdown repairs. However, in settlements with an old distribution system, an increase in the number of malfunctions and therefore costs are observed. In this case, the system becomes unmanageable. Since the valve locations are unknown/lost, water is cut off from the main tank during the intervention to the faults. As a result, frequent water cuts, citizen dissatisfaction, and more importantly, pressure changes cause new malfunctions to occur. It is very important for sustainable water management to combat and control water losses and to determine the most appropriate long-term prevention strategy. In order for the water distribution systems in cities to be sustainable, traceable and manageable, it is a correct approach to determine the locations of the water distribution elements correctly and to divide the system into isolated sub-zones. Within the scope of this study, the drinking water system belonging to the Bolu Province Gerede District, which has been used as a settlement since ancient times, was examined and the water distribution elements were digitized on the sheet, on-site coordinated controls, pressure and flow measurements were made, analyzes were made and isolated sub-region designs were made and the benefits it would bring were investigated.