TOSYA ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ DEĞİŞİK YAŞLI GÖKNAR-SARIÇAM MEŞCERELERİ İÇİN ÇAP-BOY MODELLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Abstract

ÖZET

Ormanın kapitalini oluşturan ağaç servetinin, yetişme ortamı verim gücünün, artım ve büyüme ilişkilerinin belirlenmesinde önemli role sahip ağaç boyu orman envanterinin temelini oluşturmaktadır. Göğüs çapına nazaran bir ağacın boyunun ölçülmesi zaman alıcı, maliyetli ve daha çok iş gücü isteyen bir işlemdir. Bu sebeple, çap-boy modellerinin ormancılık araştırmalarındaki rolü oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü’ne bağlı Tosya Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içerisinde yayılış gösteren değişik yaşlı Göknar-Sarıçam meşcereleri için çap-boy modelleri geliştirilmiştir. Bu amaçla, çalışma alanı içerisinden 100 adet örnek alan alınmıştır. Toplam verinin tesadüfi olarak ayrılmış %70’i model geliştirme ve %30’u ise geliştirilen modelin çalışma alanı için uygunluğunun denetlenmesinde kullanılmıştır. Literatürde sıklıkla kullanılan 12 adet çap-boy modeline ilişkin parametre tahminleri yapılmış ve istatistiksel ölçütlerle tahmin başarıları karşılaştırılmıştır. Nisbi sıralama sonucunda en başarılı sonuçları veren modellere ilişkin Rdüz2, OH, OMH, HKOK ve AIC değerleri Göknar için sırasıyla 0,736; 0,0018; 2,7197; 3,3874 ve 1234,60 olarak ve Sarıçam için sırasıyla 0,738; -0,0016; 2,5989; 3,1744 ve 276,61 olarak hesaplanmıştır. Her iki tür için de başarılı bulunan modellerin çalışma alanı için uygunlukları denetlenmiş ve uygun oldukları sonucuna varılmıştır. Çalışma kapsamında geliştirilen modeller, orman envanter çalışmaları sırasında boy ölçümü yapılamayan ağaçların boy tahminlerinde güvenilir bir şekilde kullanılabilecektir.

ABSTRACT

Tree height, which has an important role in determining growing stock, site index and growth and yield, is a basis of forest inventory. Measuring the height of a tree compared to the diameter at breast height is a time-consuming, costly and labor-intensive process. For this reason, the role of height-diameter models in forestry research has a great importance. In this study, height-diameter models were developed for uneven aged Fir-Scots pine stands, which are distributed within the borders of Tosya Forest Enterprise of Kastamonu Regional Directorate of Forestry. For this purpose, 100 sample plots were taken from the study area. Of the total data, randomly divided 70% was used for model development and 30% was used for controling the suitability of the developed model for the study area. Parameters of 12 height-diameter models, which are frequently used in the literature, were estimated and their successes were compared using statistical criteria. Radj2, Bias, Absolute bias, RMSE and AIC values for the models that gave the most successful results as a result of the relative ranking were calculated as 0,736; 0,0018; 2,7197; 3,3874 ve 1234,60 for Fir, and 0,738; -0,0016; 2,5989; 3,1744 ve 276,61 for Scots pine, respectively. The suitability of the models found to be successful for both species was checked for the study area and it was concluded that they were suitable. The models developed within the scope of the study can be used reliably in the height estimation of trees whose height can not be measured during forest inventory studies.