YAZIKÖY TAŞI’NIN FİZİKO-MEKANİK ÖZELLİKLERİ VE YAZIKÖY TAŞI İLE YAPILAN ESERLERİN BOZULMA NEDENLERİ

Abstract

ÖZET

Bu çalışmada Karabük ilinin Safranbolu ilçesine bağlı Yazıköy köyü ve çevresinden çıkartılan ve yörede geleneksel olarak yüzyıllardır kullanılan Yazıköy taşının birim hacim ağırlığı, su emme yüzdesi, su geçirimliliği, ısıl iletkenliği, basınç dayanımı, eğilme dayanımı, dona dayanım, aşınma direnci gibi fiziksel ve mekaniksel özellikleri çeşitli deney yöntemleri kullanılarak tespit edilmiştir. Elde edilen veriler ışığında, geleneksel Türk mimarisinin en canlı örneklerinden Safranbolu ve çevresindeki yerleşim alanlarında kullanılan Yazıköy taşının malzeme kaynaklı bozulma sorunları gözlemlenmiştir. Tespit edilen bozulmalar sistematik olarak sınıflandırılmış ve bozulma nedenleri hakkında literatür ve deney verilerinden yararlanarak bazı çıkarımlar yapılmıştır. Bu çıkarımların bölgede sıklıkla yapılan restorasyon çalışmalarına ve literatür çalışmalarına ön bilgi sağlaması amaçlanmıştır.

ABSTRACT

In this study, physical and mechanical properties such as unit volume weight, water absorption percentage, water permeability, thermal conductivity, pressure strength, bending strength, frost resistance, abrasion resistance of Yazıköy stone, which is extracted from Yazıköy village and its surroundings in Safranbolu district of Karabük province, and used traditionally for centuries in the region, determined using various test methods. In the light of the data obtained, material-induced deterioration problems of Yazıköy stone used in Safranbolu and its surrounding settlements, one of the most vivid examples of traditional Turkish architecture, were observed. Detected deteriorations were classified systematically and some inferences were made about the causes of deterioration by using literature and experimental data. It is aimed that these inferences will provide preliminary information to the restoration studies and literature studies that are frequently carried out in the region.